کمیته بین‌المللی نجات که از سازمان‌های خیریه پناهجویی است، رهبران اتحادیه اروپا را به «بی‌توجهی مفرط» به پناهجویان افغانستانی متهم کرد و گفت که بسیاری از افغان‌ها در شرایط «شبیه زندان» در جزایر یونان به دام افتاده‌اند.
کمیته بین‌المللی نجات در گزارشی نوشت که کشورهای عضو اتحادیه اروپا «به‌طور مداوم» در اجرای وعده‌های قانونی اسکان مجدد پناهجویان افغانستانی تعلل کرده‌اند و بسیاری از افغان‌هایی را که به مرزهای اتحادیه اروپا رسیده‌اند، دوباره در معرض آسیب بیشتر قرار داده‌اند.
این سازمان می‌گوید که حتی یک نفر تحت طرحی که در سال ۲۰۲۱ در آلمان برای اسکان مجدد هزار افغان در ماه ایجاد شده بود، به آنجا وارد نشده است، در حالی که ایتالیا فقط نیمی از پناهجویان را که وعده داده بود، پذیرفته است.
بین سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، حدود ۴۱ هزار و ۵۰۰ افغان در معرض خطر در کشورهای اتحادیه اروپا پذیرفته شدند. بسیاری از این افراد در برنامه تخلیه اضطراری موقت در اوت ۲۰۲۱ و پیش از سقوط کابل به اروپا منتقل شدند.
گزارش‌های کمیته بین‌المللی نجات می‌گویند در حالی که باید از هر یک از این تلاش‌ها استقبال کرد اما این اقدامات بسیار ناکافی است.
برخی از کشورها از زمان سقوط کابل و تصرف کشور به دست طالبان، اصلاً هیچ افغانستانی‌ای را به عنوان پناهنده نپذیرفته‌اند.
در این گزارش آمده است که بسیاری از آنها «در شرایط شبیه زندان و مهجور» در اردوگاه‌های جزایر یونان «به دام افتاده‌اند تا از ورود آنها به جوامع محلی جلوگیری شود و همین موضوع سلامت روانی آنها را ویران می‌کند».
نویسندگان همچنین دریافتند که بیش از ۹۰ درصد افغان‌هایی که توسط تیم‌های سلامت روان کمیته بین‌المللی نجات در لسبوس و آتن معاینه می‌شوند، علائم اضطراب و ۸۶ درصد افسردگی را در سال منتهی به مارس ۲۰۲۳ تجربه کرده‌اند.
دیوید میلیبند، رئیس کمیته بین‌المللی نجات گفت: «این گزارش بی‌توجهی مفرط کشورهای عضو اتحادیه اروپا نسبت به وضعیت افغان‌ها را نشان می‌دهد. این بی‌توجهی سبب شده تا افغان‌ها در هر مرحله از سفرشان در جستجوی محیطی امن و آرام در معرض خطرات مضاعفی قرار یگیرند.»
او گفت که استقبال کشورهای عضو اتحادیه اروپا از بیش از هشت میلیون نفری که از اوکراین فرار کردند نشان داد که این کشورها توانایی ارائه خدمات مشابه برای افغان‌ّ‌ها را دارند.
میلیبند افزود:
بهانه‌ای برای رفتار متفاوت با افغان‌ها و پناهندگانی که مجبور به ترک خانه‌های خود در جاهای دیگر شده‌اند وجود ندارد.
گزارش کمیته بین‌المللی نجات بر فقدان راه‌های امن برای پناهندگان تمرکز دارد، اما به نظر نمی‌رسد که منعکس کننده تلاش‌های گسترده‌تر در کشورهایی مانند آلمان برای حمایت از افغان‌ها باشد.
در ماه مارس، دفتر آمار ملی آلمان ، اعلام کرد که ۲۸۶ هزار تبعه افغانستان در سال ۲۰۲۲ وارد این کشور شده و ثبت نام کرده‌اند. ثبت‌نام تحت برنامه اسکان مجدد الزاما به معنای پذیرش آنها به عنوان پناهنده نیست.
یکی از پناهندگان گفت که «امید زیادی» به اسکان مجدد در زمانی کوتاه در آلمان داشت، اما این روند برای او دو سال و نیم طول کشید.
انتظار برای پاسخ برای من زمان بسیار سخت و پر اضطرابی بود، زیرا بدون دو فرزندم در این کشور خارجی بودم که فرهنگ آن را نمی‌دانستم. چاره‌ای جز انتظار نداشتم و امیدوار بودم که روزی بتوانم به فرزندانم زندگی امنی در اینجا ارائه دهم.
کمیته بین‌المللی نجات از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواست تا «مسیرهای حفاظتی» را افزایش دهند و هدف خود را برای اسکان مجدد ۴۲ هزار و ۵۰۰ پناهجوی افغان طی پنج سال آینده به عنوان «حداقل» اقداماتشان در نظر بگیرند.
کمیته بین‌المللی نجات می‌گوید که بریتانیا، که به دلیل شکست در اجرای طرح‌های اسکان مجدد مورد انتقاد دائمی قرار دارد، بهتر از بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا عمل می‌کند.
داده‌های دولت بریتانیا که هفته گذشته به روز شده نشان می‌دهد که به کمتر از ۱۳ هزار افغان تحت دو برنامه اسکان مجدد مجوز اقامت داده شده است.