بایگانی بخش اندیشه



مروری بر میراث سیمون دوبووار: «زن‌بودن» به چه معناست؟

سیمون دوبووار ۱۴ آوریل۱۹۸۶ در چنین روزی درگذشت. یادی می‌کنیم از این فیلسوف، رمان‌نویس و جستارنویس فمینیست فرانسوی با مرور برخی پرسش‌ها و اندیشه‌هایش در «جنس دوم» که اثری ماندگار در تاریخ اندیشه‌ی فمینیستی است؛ اثری که با تحلیل تاریخی، فلسفی و پدیدارشناسانه‌اش «زن‌شدن» را در مقابل «زن زاده‌شدن»...

مسجد در پارک: بازپس‌گیریِ قلمروِ همگانی

جویا آروین − در دوران پس از جنبش ژینا، تضاد قلمروهای فردی و همگانی در یک سو و قلمرو حکومتی در سوی دیگر بیش‌ از پیش نمایان شده است.

بازگشت به آغاز:‌ «به بالای سی ساله‌ها اعتماد نکن»

سامان آزاد در این جستار درمورد «بازگشت‌ناپذیر» گاسپار نوئه، «مسخ» کافکا، انقلاب اکتبر و جنبش هیپی‌ها می‌نویسد تا از آنچیزی بگوید که در روایت‌های خطی تاریخی همواره از کف می‌رود: لحظه آغاز و امکان‌های...

چگونه بیت‌کوین جهان را مسحور کرد؟

مروری بر کتاب ناستازیا حجاجی در مورد خاستگاه‌ها و پیامدهای سیاسی،‌ اقتصادی و زیست‌محیطی رمز ارزها که امروز همچون یک کلیسا کشیشیان، راهبان و مؤمنان خود را دارد.

خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ 

مروری بر کتاب «خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ» اثر هایدی گرستنبرگر که نشان می‌دهد خشونت فرا‌ـ‌اقتصادی نه فقط بنیاد شکل‌گیری سرمایه‌داری بود، بلکه در مرکز پویایی‌های سرمایه‌داری جهانی‌شده امروز قرار دارد.

تجربه یونان: ملی‌گرایی به مثابه مطالبه دولت

مروری بر کتاب جدید جان میلیوس اقتصاددان یونانی در مورد انقلاب بورژوایی ۱۸۲۱؛ انقلابی که معرف ویژگی‌های مدرنیته سرمایه‌داری، مشروطیت، ملی‌گرایی، گرایش خلوص ملی و توسعه‌طلبی استعماری بود. آنچه میلیوس در مورد تجربه یونان می‌نویسد...

معقولیت، عقلانیت و حکومت: اختیاری بودن شریعت در مقابل جباریت دولت

میثم بادامچی – «حكمت وحکومت» مهدی حائری یزدی، گرچه سکولاریسم فلسفی و مادی‌گرایی را با اسلام سازگار نمی‌داند، سکولاریسم سیاسی را لازمه اجرای شریعت در دنیای مدرن می‌داند و قانون شریعت را با آزادی...

مشکلات نظام ولایی در بازتولید خود ــ جمع‌بندی سال

محمدرضا نیکفر ــ این یک تحلیل سیستمی از وضعیت نظام ولایی است. در آن از موضوع "مادر قمی" گرفته تا انتخابات اخیر مجلس و مسئله‌ی جانشینی رهبر نظام، همگی زیر عنوان مشکلات سیستم در بازتولید...

آلن بدیو: «انضباط تنها پشتوانه‌ی ستمدیدگان است»

گفت‌وگوی منصور تیفوری با آلن بدیو درباره بحران و امر منفی، نقد و حقیقت، سیمای شر و سازماندهی حقیقت در جهان امروز؛ مسائلی که همه ذیل یک پرسش قرار می‌گیرند: چگونه راه خود را در...

حکومت به مثابه وکالت مالکان خصوصی مشاع

میثم بادامچی – خوانش مهدی حائری یزدی از قرارداد اجتماعی به چه اعتباری از زاویه تئوری عدالت در برابر نظریه ولایت مطلقه فقیه آیت الله خمینی قرار می‌گیرد؟

اقتصاددان و ملّا در برابر «گرگ‌ها»: از غنی‌نژاد تا پناهیان، همه می‌خواهند ما را «آزاد» کنند

عباس شهرابی ــ در چشم بنیادگرایان اسلامی و لیبرال، تنها یک رابطه‌ی سیاسی معنا دارد: رابطه‌ی بی‌واسطه بین حاکم دین‌دار مسلّحی که بناست از آزادی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه حمایت کند، در برابر انبوه «گرگ‌هایی»...

رفیعا زکریا: علیه فمینیسم سفید

لیلا آزاده ــ نویسنده پاکستانی‌ــ‌آمریکایی در کتاب «علیه فمینیسم سفید» نشان می‌دهد که فمینیسم سفید در کدام نقطه‌ها و گره‌گاه‌ها بیش از آن‌که رهایی‌بخش باشد، مانع دست‌یابی به آزادی است و همچنین تاریخ مواجهه‌ی سفیدپوستان...

استاندارد دوگانه فمینیسم غربی

مریم الدوساری - سکوت در برابر خشونتی که بر زنان و کودکان غزه اعمال می‌شود، با همان اصولی که فمینیسم مدعی است و از آن حمایت می‌کند، در تضاد است. این سکوت گوش‌خراش ورشکستگی اخلاقی...

خاستگاه‌ها و آنتاگونیسم‌های هشت مارس: مسأله‌هایی که هنوز معاصرند

ایمان گنجی ــ ابتدای قرن بیستم و در ادامه سال‌ها مقاومت و مبارزه‌ی سازمان‌یافته زنان سوسیالیست، «روز جهانی زنان» ظهور کرد. سازماندهی این روز اما همراه با اختلاف‌ها و جدل‌هایی بود که کماکان مسأله‌های معاصر...

بدن‌های خارق‌العاده: لزوم خوانش تاریخی بازنماییِ ناتوانی در ادبیات و فرهنگ

الف. سراوانی − معنای اجتماعی متبادر شده از بدن‌های خارق‌العاده، منحصر به تفاوت‌های فیزیولوژیک این بدن‌ها با دیگر بدن‌ها نیست و مناسبات اجتماعی‌ای که در آن یک گروه با ارزش‌گذاری خصوصیت‌های بدنیِ مشخص سعی در...

ترامپیسم ایرانی

محمدرضا نیکفر ــ حتماً قند در دل طرفداران ایرانی ترامپ آب شده از اینکه او یک مرحله‌ی مهم از مبارزه‌ی انتخاباتی در آمریکا برای رفتن مجدد به کاخ سفید را با موفقیت طی کرده و...

معقولیت، عقلانیت و دولت

میثم بادامچی در این نوشته‌ مروری دارد بر مباحث عمده مطرح شده در کتاب «حکمت و حکومت» از مهدی حائری یزدی.