بایگانی بخش اندیشه
یک ملاحظه جمعیتشناختی: اصلاحات ارضی، «افسانه» مهاجرت از روستاها به شهر و «بسیجِ» تودهای در انقلاب ۱۳۵۷
در تحلیلهایِ جامعهشناختی انقلاب ۱۳۵۷، مهاجرت گسترده از روستاها به شهر پس از اجرایِ پروژه اصلاحات ارضی جایگاه ویژهای دارد؛ حمیدرضا یوسفی با تکیه بر دادههایِ جمعیتشناختی اما نشان میدهد که تغییر آهنگ جابهجایی جمعیت پس از اصلاحات ارضی یک «افسانه» است.
شیرین وثوقی در این متن این پرسش را پیشروی ما قرار میدهد که چگونه افسانه و همدستیهای علمی به ایجاد مبنای معرفتی برای یک سیستم اشغالگری و آپارتاید کمک میکند تا خود را بهعنوان «تنها...
جویا آروین − دین چه تأثیری بر سلامت روان شخص دارد؟ حکومت دینی ایران همواره در تبلیغهای مذهبی خود از فواید اعتقادهای مذهبی در سلامت روان گفته است؛ اما از آسیبهای آن هیچ سخنی بهطور...
محمدرضا نیکفر – «مردم» به عنوان آن مقولهی سیاسی که گفته میشود منشأ قدرت است، به چه معناست؟ آن «جمهور»ی که نظام دموکراتیک جمهوری مدعی تعلق خود به آن است، کیانند؟
امروز صدمین سالگرد درگذشت لنین است؛ سه مقاله درباره او و میراث سیاسی و نظریاش
ناصر ابورحمه، استادیار مطالعات خاورمیانه در کالج بودوین، در گفتوگو با خوزه روزالس، با نظر به تجربهی مبارزههای مردم فلسطین، از ضرورت بازنگری در مفهوم انقلاب و زمانمندیهای انقلابی از منظری پسااستعماری میگوید.
مهران ربیعی- جهانی که در آن زندگی میکنیم به شکل دیوانهواری در مسیر دیجیتالشدن پیش میرود. نقشهنگاری یکی از میدانهای اصلی تاخت و تاز دیجیتالسازی به واسطه الگوریتمها بوده است. فرایندهای ژئو-دیجیتالسازی نقشهنگاری به...
میثم بادامچی − عبدالله احمد النعیم، متفکر سودانی، میپرسد: تحت چه شرایطی وارد کردن هنجارهای شرعی به قانون حکومتداری میتواند با مبانی دموکراسی سازگار باشد؟
میثم بادامچی ــ النعیم، متفکر سودانی، با این پرسش درگیر شده است که آیا مسلمانان بر اساس تکالیف دینی خویش، ملزم هستند قوانین شریعت را مبنای قانونگذاری دولتی قرار دهند؟
جویا آروین − در دانشگاههای معتبر در جهانِ غرب چیزِ اندکی که از رشته الهیات باقی مانده با بسی چالشها دست به گریبان است.
تازهترین اثر متئو پاسکویینلی، «چشم ارباب: تاریخ اجتماعی هوش مصنوعی» کوششی است در جهت به چالش کشیدن تعاریف و تصورات رایج از هوش مصنوعی. این فیلسوف و استاد دانشگاه ایتالیایی بر این باور است که...
بیماریها در بسیاری از موارد ریشههای زیستمحیطی و اجتماعی دارند. این ایدهای است که جامعهشناسی پزشکی مطرح میکند. در این یادداشت، استدلالهای مرتبط با این ایده را مرور میکنیم.
ف. دشتی − چپ در ایران صد سال است منتظر انقلاب است، انقلابی که هرگز نیامد. خواه ناخواه شکاف بزرگی بین انتظار و واقعیت باز شده است. ریشهی این توهّم در تئوری اشتباهی است که...
جویا آروین − آنچه الهیات تا کنون در جوامعِ مدرن از سر گذرانده ممکن است برای ما ایرانیان بسیار نکتهآموز باشد.
ایمان گنجی ــ نگری یک اصل اساسی اندیشهاش را هرگز در نظریه و عمل فراموش نکرد؛ به قول خودش: «کمونیستبودن یعنی علیه دولت بودن». مروری کوتاه بر زیست و اندیشهی این مبارز و فیلسوف ایتالیایی.
آنتونیو نگری چهره شناختهشده مارکسیست- اتونومیست جمعه شب ۱۵ دسامبر ۲۰۲۳ در ۹۰ سالگی در پاریس درگذشت. مجموعهای از یادداشتها و مقالات او را که پیشتر در زمانه منتشر شده، بخوانید.
محمدرضا نیکفر – یادداشتی حاوی نکتههایی دربارهی موضع چپ، نکتههایی از تجربهی مبارزه در ایران و جهان، پیشنهادهایی برای تصحیح نوع نگاه به وضعیت و حرکت به سوی یک برنامهی نوین.