بایگانی بخش اندیشه



در دفاع از روشنی و روشن‌زبانی

ر. رمضانی − به‌ علت غلبه‌ سنت‌های مذهبی و عرفانی و ادبی، ذهنیت انسان ایرانی به ابهام خو کرده و از آن لذت می‌برد در حالی که از دقت و روشنی گریزان است.

به سراغ زنان می‌روی؟ تازیانه را فراموش مکن!

محمود صباحی − به راستی مقصود نیچه از این گزاره چیست؟ من سه تفسیر در این جا ارائه خواهم داد که هریک به مقطعی از زندگی فکری من تعلق داشته‌اند.

حماقت و حق‌ رأی

اووه یوستوس ونتسل − رنه دکارت فیلسوف، عقل سلیم را چیزی می‌داند که در جهان بهتر از هر چیز دیگر تقسیم شده است. آیا این غلو مؤدبانه مبنای سازوکار دموکراسی است؟

اخلاق به‌سان دروغ و فریب

محمدرفیع محمودیان − جهان ما جهانی اخلاقی است. همه از اخلاق و اهمیت آن سخن می‌گویند. ولی نقد رادیکال آن هم وجود دارد، نقدی که اخلاق را دروغ و فریب می‌داند.

آمریکا: پیروزی اقلیت و وظیفه اکثریت؛ سنجش ارزش‌های داوری

این نوشتار خلاصه‌ای از یادداشتی طولانی است که جرج لیکاف، استاد زبان‌شناسی و علوم شناختی در دانشگاه برکلی، بعد از اعلام نتایج انتخابات امریکا در تاریخ ۲۲ نوامبر منتشر کرده است.

قدرت‌گیری پوپولیست‌ها در غیبت چپ

آرش سرکوهی − تفاوت‌ها و شباهت‌های ایران و غرب از نظر رشد پوپولیسم در چیست؟ بسیاری از مفسران ایرانی پدیده ترامپ را با احمدی نژاد مقایسه می‌کنند. آنها چه شباهت‌ها و چه تفاوت‌هایی دارند؟

اسلام لیبرال را چگونه می‌توان ساخت؟

اکبر گنجی − ساختن اسلام لیبرال کاری شدنی است. من در این مقاله می‌کوشم تا تصویری اجمالی و کلی از این مدعا ارائه دهم. به نظر من اسلام دینی اصلاح پذیر، سازگار با سکولاریسم و...

مراتب قدرت و جایگاه اقلیت‌ها در صنف فیلسوفان آمریکا

این مقاله به بررسی جامعه شناختی وضعیت بازار فلسفه در امریکا، نقش انجمن فلسفه امریکا در این زمینه و تاثیر آن بر اقلیت‌ها می‌پردازد.

ترامپ در کاخ سفید؛ گفت‌وگویی با نوام چامسکی

گفت‌وگو درباب موضوعاتی چون برآمد اقتدارگرایی در نظام سیاسی آمریکا، مسائل مبرم زیست‌محیطی، مشکلات جامعه آمریکا و پدیده "فاشیسم دوستانه".

زندگی به مثابه بنیان سیاست

توماس لمکه − چیزی که نزد تمام نمایندگان «زیستْ‌سیاست» مشترک است، این است که رفتار سیاسی انسان تا حد زیادی مشروط به الزامات زیست‌شناختی است.

وضعیت کنونی حرفه فلسفه، نمونه آمریکا

نسبت بازار با فلسفه چیست؟ آیا فلسفه نیز همانند رشته‌های دیگر تابع بازار است و باید باشد؟ وظیفه فیلسوف در مقام روشنفکر چیست؟

نواندیشی دینی، روایت و تاریخمندی

سروش دباغ − در این مقاله بر آنم تا امهات مدعیات محمدرضا نیکفر در جستارِ «خود دین» را نقد کنم. امیدوارم این مکاتبات انتقادی به غنای این مباحث معرفتی بیفزاید.

نشانه‌های دین سازی

اکبر گنجی − آیا دامنه تغییراتی که در یک دین به وجود می‌آید تا هرکجا که پیش برود همچنان در دل آن دین است یا از جایی به بعد دین تازه‌ای متولد می‌شود؟

صفحه‌ی اندیشه‌‌ی زمانه

ر.رمضانی − مخاطب جدی و همیشگیِ رادیو زمانه حق دارد، و باید، نسبت به این صفحه دلنگران و حساس باشد و از چندوچونِ این صفحه پرسش کند.

نظریه پیامبری سروش

اکبر گنجی − مسئله "ادعای پیامبری" سروش پیچیده‌تر از آن است که با یک انکار لفظی ساده فیصله یابد. به نظرم سروش باید گامهای مهم دیگری هم برای رفع این معضله بردارد.

رونویسی تاریخ، بازگشت فاشیسم − گفت‌وگو با مراد فرهادپور

این گفت‌وگویی است که در آستانه‌ی انتخابات آمریکا و به بهانه‌ی آن با مراد فرهادپور صورت گرفت و دامنه‌ آن به مسائلی همچون شکست پوپولیسم چپ و خطرات پوپولیسم راست کشیده شد.

کویت دگرگون شده؛ تاریخ نفت و زندگی شهری

فرح النقیب − کتاب «کویت دگوگون شده» به دنبال برطرف کردن اسطوره «استثناگرایی» از شهرهای حاشیه خلیج فارس است که در گفتمان علمی غالب است.