بایگانی بخش اندیشه



سیاسی‌بودن بحث علوم اسلامی

ر. رمضانی − افزون بر همه‌ی شکل‌های فساد دانشگاهی و استخدامی، رشته‌های علوم انسانی از «اسلامی‌کردن» به نحو ویژه‌ای آسیب می‌بیینند.

کین‌توزی، تکانه‌ای فعّال در جهان ما

شاهو محمودی − این مقاله جویای مفهوم کین‌توزی است که به نظر می‌رسد محرکی اساسی در کنش‌ها و واکنش‌های دوران ماست. این مفهوم از دیدگاه نیچه و ماکس شلر بررسی می‌شود.

بندگی خود‌خواسته در شعر مولانا و پی‌آمدهایش برای جامعه ایرانی

محمود صباحی- پس از مولانا، اینک این خود جامعه‌ است که مشتاقانه و عاشقانه از پی تازیانه‌های اسلام و تحقیرهای قرآن می‌دود. می‌دود تا دست‌کم در مقام بنده از موهبت زندگی بهره‌مند شود.

ترا-طبقه، یا نا-بازتولید

این مقاله بررسی کتاب "تراطقات" اثر شانتال ژاکه است. مفهوم تراطبقه بیانگر انتقال از یک طبقه به طبقه‌ی دیگر است.

کدخدای مشهد و حق برگزاری کنسرت

وفا مهرآیین − این مقاله کاربست شیوه‌ای در تحلیل گفتار در مورد مشخص علم الهدی امام جمعه مشهد است که امروزه برای این شهر قانون وضع می‌کند و محدوده تعیین می‌کند.

آرمانشهر فیلسوفان چین

بابک صحرانورد – این نوشته نگاهی می‌کند به چهره‌های اصلی فلسفه کلاسیک چین و نظر آنان درباره زندگی پسندیده و نظم آرمانی اجتماعی را شرح می‌دهد.

ابن سینا و داعش

محمدرضا نیکفر − ابراهیمی دینانی گفته است که اگر ابن سینا نبود، تظاهر اصلی اسلام در همین اسلام داعشی بود. یادداشتی در این باره.

زن، مادری، اندیشه

گیل وایس –دقیقاً چه کسی مادر است و دقیقاً چه کسی روشنفکر است؟ نظرِ خودِ من این است که باید در مقابل این برچسب‌های سلطه‌آمیز مقاومت کرد.

فاشیسم و اسلامیسم

محمدرضا نیکفر – این یادداشتی است به مناسبت درگذشت ارنست نولته، مورخ آلمانی. در آن با الهام از او از اصالت اسلامیسم و مشابهت آن با فاشیسم سخن می‌رود.

ادعای پیامبری سروش و وعده عالم‌گیر شدن “فرقه سروشیه”

اکبر گنجی − سروش خود را واجد تمام شؤون یک پیامبر و ولی‌ای صاحب وحی می‌داند، و از این رو دین تازه‌ای را تأسیس یا اختراع کرده است.

هویت، مادر، روشنفکر

گیل وایس – اصطلاح مادر/روشنفکر و دوگانه‌ای که در آن متضمن است، هم‌هنگام دربرگیرنده و طردگر است.

تاریخ از پایین: جرم و مبارزه طبقاتی

مهدی گنجوی: این مطلب مصاحبه‌ای است با پیتر لین‌بوا که یکی از مهم‌ترین مورخان مارکسیست عصر حاضر تلقی می‌شود. او مورخ مبارزات طبقاتی در بریتانیا و آتلانتیک استعماری است.

تنگناهای هویتِ مادر/ روشنفکر

گیل وایس − گرچه شاید هویتِ «روشنفکر» به اندازه‌ی هویتِ مادر تغییر نکرده است، مطمئناً این پرسش که چه کسی صلاحیتِ روشنفکر بودن را دارد برای سده‌ها مورد بحث بوده است.

روشنفکری دینی و مسئله شرّ

محمدرضا نیکفر − در این نوشته درباره موضع دین در قبال مسئله شر بحث می‌شود و در مورد اسلام از آمیختگی آن با شرارت سخن می‌رود.

سروش: “خوف نامه جهادی/بردگی قرآن” و “عشق‌نامه غیر جهادی مثنوی”

اکبر گنجی − سروش گرچه دین مولوی را از جهات مهمّی بر دین محمّد برتر می‌داند، اما در عین حال، معتقد است که دین مولوی هم با مشکلات مهمّی روبروست.

فهمِ ما از پدیده‌ی ترامپ

جرج لیکاف – چگونه سیاستمداری چون ترامپ از مغز شما به نفعِ خود بهره می‌برد و چرا با این استدلال نمی‌توان با او مقابله کرد که فاقد تجربه و برنامه فکر شده است؟

ویتگنشتاین و فلسفه ورزی

سروش دباغ – از منظر ویتگنشتاین، فلسفه ورزی یک نوع فعالیت و روش است و بیش از آنکه صبغه و آثار و نتایج ایجابی داشته باشد، سویۀ سلبی دارد.