وزیر امور خارجه ایران، محمدجواد ظریف در سخنرانی روز ۲۷ آوریل / ۷ اردیبهشت خود در کنفرانس «بازنگری پیمان عدم تعهد» در نیویورک از قدرت‌های هسته‌ای جهان و اسرائیل انتقاد کرد.

سخنرانی محمدجواد ظریف در در کنفرانس «بازنگری پیمان عدم تعهد» در سازمان ملل متحد- نیویورک
سخنرانی محمدجواد ظریف در کنفرانس «بازنگری پیمان عدم تعهد» در سازمان ملل متحد- نیویورک

وزیر امور خارجه ایران که به نمایندگی از ۱۱۸ کشور غیر متعهد که معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را امضاء کرده‌اند در این کنفرانس سخنرانی کرد، موضعی ضد سلاح هسته‌ای گرفت و به قدرت‌های جهانی و اسرائیل انتقاد کرد که به دنبال اشاعه، ارتقا و نوسازی برنامه‌های هسته‌ای غیر صلح‌آمیز خود هستند.

به رسمیت شناختن اتوریته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

ظریف ضمن به رسمیت شناختن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از همه کشورهای هسته‌ای خواست که نسبت به پذیرش ناظران بین‌المللی برای نشان دادن پایبندی خود به تعهدات عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای اقدام کنند.

در همین زمینه: ادامه مذاکرات هسته‌ای، این بار در نیویورک – پرسش‌ها و چشم‌انداز

او با اشاره به اینکه «نگرانی‌های اشاعه‌ای باید از طریق توافقات غیر تبعیض‌آمیز، جامع و جهانی که به‌صورت چندجانبه» حل شوند گفت: «ما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به‌عنوان تنها اتوریته ذیصلاح در زمینه تأیید اجرای تعهدات پادمانی کشورها طبق معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای به رسمیت می‌شناسیم.»

وزیر امور خارجه ایران در ادامه از تلاش‌ها برای سیاسی کردن روابط آژانس با کشورها انتقاد کرد و گفت معاهده‌های و اساس‌نامه‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای باید بدون تبعیض لازم‌الاجرا باشند. در زمینه عدم تعهد، او به اجرای کامل اساسنامه آژانس و قراردادهای نظارتی تأکید کرد.

درخواست برای رفع محدودیت‌ها برای برنامه هسته‌ای ایران

ظریف خطاب به کشورهای عضو جنبش عدم تعهد خواست که «انتخاب‌ها و تصمیم‌های هر کشور در زمینه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای» به رسمیت شناخته شود و گفت که ایران از «حق کشورهای عضو در زمینه مشارکت در حداکثر تبادلات ممکن در زمینه تجهیزات، مواد، علوم و فناوری و اطلاعات برای فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای» حمایت می‌کند.

در همین زمینه: جامعه مدنی جهانی و خواست نابودی سلاح‌های اتمی

نماینده ایران همچنین خواهان «حذف فوری هرگونه محدودیت‌های مطرح در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای از جمله در زمینه صادرات مواد، تجهیزات و فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز» شد.

انتقاد از برنامه هسته‌ای اسرائیل

وزیر امور خارجه ایران تنها نام کشور «اسرائیل» را در سخنرانی خود آورد و انتقادهایش به دیگر کشورها را با استفاده از لفظ کلی «قدرت‌های جهانی» یا «برخی از کشورهای هسته‌ای» معطوف کرد.

او با اشاره به قطعنامه ۱۹۹۵ جنبش عدم تعهد در رابطه با خاورمیانه و سلاح‌های هسته، کنفراس سال ۲۰۱۰ «بازنگری پیمان عدم تعهد» با موضوع خاورمیانه و نشست سران کشورهای جنبش عدم تعهد در سال ۲۰۱۲ در تهران از سیاست‌های هسته‌ای و نظامی اسرائیل انتقاد کرد و گفت که ایران از خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای حمایت می‌کند.

ظریف با اشاره مستقیم به اسرائیل به عنوان تنها کشور هسته‌ای در منطقه گفت: «کشورهای دارنده سلاح‌های هسته‌ای پیشرفتی در امحای سلاح‌های هسته‌ای‌شان صورت نداده‌اند، از نقش سلاح‌های هسته‌ای در سیاست‌های امنیتی کشورهای دارنده سلاح‌های هسته‌ای کاسته نشده است.»

او سه بانی قطعنامه ۱۹۹۵ یعنی آمریکا، انگلیس و روسیه را خطاب قرار داد و گفت: «ما نگرانی جدی خود را از تأخیر طولانی در اجرای قطعنامه ۱۹۹۵ ابراز داشته و می‌خواهیم که کلیه اقدامات لازم را بکار گرفته و آن را کاملاً و بدون تأخیر اجرا کنند.»

در کنفرانس NPT سال ۱۹۹۵ که از ۱۷ آوریل تا ۱۲ ماه مه در شهر نیویورک برگزار شد، قطعنامه‌ای با موضوع منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه تصویب شد که در آن کشورهای امضاء کننده تعهد دادند که مانع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و تمام سلاح‌های کشتار جمعی در منطقه خاورمیانه شوند.

وزیر امور خارجه ایران مسئله «خلع سلاح» را مهم‌تر از «منع گسترش» دانست و گفت: «برای جنبش عدم تعهد خلع سلاح بالاترین اولویت را دارد». او سلاح‌های هسته‌ای را بزرگ‌ترین تهدید علیه بشریت خواند و گفت ایران از امکان استفاده یا تهدید به وسیله این سلاح‌ها نگران است و خواستار «امحای کامل آن‌ها» یا «تضمین مطلق علیه استفاده یا تهدید به استفاده از آن‌ها است.»

درخواست از ناتو: سلاح‌های هسته‌ای‌تان را کم کنید

وزیر امور خارجه ایران با اشاره به کشورهای ناتو گفت که تا تحقق امحای کامل سلاح‌های هسته‌ای، خواستار این است که کشورهای غیرهسته‌ای از طریق یک سند غیرقابل لغو حقوقی «تضمین‌های مؤثر، جهانی، غیرمشروط و غیر تبعیض‌آمیز دریافت دارند که سلاح هسته‌ای تحت هیچ شرایطی علیه آن‌ها استفاده نخواهد شد.»

وزیر امور خارجه ایران همه کشورهای هسته‌ای به ویژه کشورهای عضو ناتو خواست که برنامه‌های خود را برای نوسازی و افزایش سلاح‌های هسته‌ای متوقف کنند یا که کاهش چشمگیر سلاح‌های هسته‌ای را ممکن کنند.