ایران و شش‌ قدرت جهانی برخی از اسناد طبقه‌بندی‌شده توافق هسته‌ای را به‌شکل عمومی منتشر کردند.

آمانو در سفر به تهران تأیید کرد که ایران به تعهداتش در برجام پایبند بوده
آمانو در سفر به تهران تأیید کرد که ایران به تعهداتش در برجام پایبند بوده

به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، ایران و کشورهای گروه ۱+۵ جمعه سوم دی/ ۲۳ دسامبر اسناد کمیسیون مشترک برجام را که پیشتر طبقه‌بندی‌شده بود، به صورت عمومی منتشر کردند. این کار که «حرکتی غیرمعمول» توصیف شده، برای پاسخ به انتقادها درباره تخطی ایران از حدود تعیین‌شده غنی‌سازی اورانیوم صورت گرفته‌است.

یوکیو آمانو، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران هشدار داد که به تعهداتش در «برجام» پایبند بماند. آمانو در نشست شورای حکام که پنجشنبه، ۲۷ آبان/ ۱۷ نوامبر در وین برگزار شد اعلام کرد که میزان آب سنگین تولید شده در ایران ۱۰۰ کیلوگرم بیش از میزان تعیین‌شده در برجام است. ایران این موضوع را تکذیب کرد و آمانو نیز هفته گذشته پس از سفر به تهران بر خلاف سخنان پیشین خود تأیید کرد که ایران به تعهدات خود وفادار بوده‌است.

برخی از اسناد منتشرشده تاریخ ششم ژانویه ۲۰۱۶ را بر خود دارند که اندکی پیش از اجرایی‌شدن توافق است؛ در حالی که برجام در ژوئیه ۲۰۱۵ در وین امضا شد. این اسناد تا زمان انتشارشان در جمعه ۲۴ دسامبر بر وب‌سایت آژانس بین‌المللی اتمی محرمانه و مخفی نگه داشته شده‌بودند.

بر اساس اسناد منتشرشده، ایران توافق کرده‌بود که تنها اورانیوم غنی‌شده با غلظت پایین ــ و بنابراین نامناسب برای ساخت سلاح ــ در اختیار داشته باشد و میزان ذخیره‌اش هرگز از ۳۰۰ کیلوگرم تجاوز نکند. با این حال، ایران زمان امضاشدن توافقنامه، یکصد کیلوگرم ضایعات مایع یا جامد حاوی اورانیوم با غلظت پایین در اختیار داشت که حاصل فعالیت‌های غنی‌سازی پیشین‌اش بود. این ضایعات از محدودیت‌های ذکرشده در توافقنامه مستثنی شد.

ستاد پیگیری برجام وزارت امور خارجه ایران نیز در بیانیه‌ای گفت که اسناد تصمیم‌گیری‌های کمیسیون مشترک برجام به منظور «جلوگیری از سوءظن‌ها و گمانه‌زنی‌های بی‌پایه برخی رسانه‌های غربی» منتشر شده‌اند. این بیانیه توضیح می‌دهد که تصمیم‌های اتخاذشده در جلسه کارشناسان ایران و گروه ۱+۵ هم پیش از امضای برجام و هم پس از آن اتخاذ شده‌اند.

فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه این اتحادیه، جمعه در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی اتمی، بدون ذکر دلیل اجازه مکتوب داد تا این اسناد منتشر شوند. کارشناسان این حرکت را در آستانه برسرکار آمدن دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، «نمایش وحدت» شش قدرت جهانی در حمایت از توافق‌نامه ایران توصیف می‌کنند.

محرمانه‌بودن اسناد توافق هسته‌ای بارها از سوی محافظه‌کاران تندروی مخالف دولت در ایران، موسوم به «دلواپسان» مورد انتقاد واقع شده‌بود. آنها مخفی‌ماندن مفاد توافق‌ها را نشانه هراس دولت حسن روحانی از آشکارشدن میزان «سازش‌کاری» ایران می‌دانستند. محافظه‌کاران جمهوری‌خواه در آمریکا نیز با موضعی مشابه، محرمانه‌بودن این اسناد را نشانه ناکافی‌بودن آن و کوتاه‌آمدن پیش از حد مذاکره‌کنندگان دولت اوباما می‌دانستند.


در همین زمینه