مذاکرات ژنو ۴ به طور غیر منتظره‌ای پیشرفت کرده است. موضوع برکناری اسد و تشکیل یک دولت موقت اکنون قابل مذاکره است. در همان حال تلاش‌‌هایی هم برای دادخواهی و رسیدگی به احتمال جنایت جنگی در سوریه مشاهده می‌شود.
دادخواهی ۷ پناهجوی سوری
۷ پناهجوی سوری که در جنگ داخلی سوری مدتی در زندان‌های بشار اسد محبوس بوده‌اند و اکنون در آلمان به سر می‌برند، دولت اسد را به شکنجه و آزار جنسی زندانیان در زندان‌های سوریه متهم کرده‌اند. این پناهجویان با کمک وکلای حقوق بشری خود دادخواستی را تنظیم کرده و به دادستانی آلمان تسلیم کرده‌اند.
ولفگانگ کالک، یکی از مسئولان کنوانسیون اروپایی حقوق بشر به خبرگزاری آلمان گفته است: «اتهامی که متوجه دولت اسد و همدستانش شده، به مسأله احتمال جنایت جنگی و جنایت علیه انسانیت ربط دارد،به همین جهت می‌توان شکایت پناهجویان را پیگیری کرد و متهمان را از آلمان مورد پیگرد قضایی قرار داد.»
۷ پناهجوی سوری مقیم آلمان که دولت اسد را متهم به شکنجه و آزار جنسی زندانیان کرده‌اند، خواهان تحقیق پیرامون این موضوع، پیگرد قانونی متهمان و محاکمه آن‌ها در محاکم بین‌المللی شده‌اند.
کنوانسیون اروپایی حقوق بشر امیدوار است که نتیجه چنین دادرسی‌هایی را در آینده برای بررسی پرونده جنایت جنگی در سوریه در اختیار محاکم بین‌المللی ذی‌صلاح قرار دهد.
مظان درویش، یکی از وکلای حقوق بشری پناهجویان به خبرگزاری آلمان گفته است: «برای پناهجویان سوری مهم است که بدانند در کشور میزبان فقط به امنیت و غذا دسترسی پیدا نمی‌کنند. بلکه امکان دادخواهی هم وجود دارد.»
دادخواست پناهجویان سوری معطوف است به سه زندان دمشق. پناهجویان دولت اسد را متهم کرده‌اند که در این سه زندان، زندانیان در شرایط غیر انسانی محبوس‌اند و بازجویان زندانیان را با اسیدپاشی شکنجه می‌کردند. پناهجویان می‌گویند سر پا نگه داشتن زندانی تا آن حد که از خستگی از هوش برود، یکی از روش‌های رایج در این سه زندان است. آن‌ها در دادخواستشان مواردی هم از آزار و تحقیر جنسی زندانیان مطرح کرده‌اند.
پیشرفت در مذاکرات ژنو ۴
در همان حال مذاکرات ژنو ۴ که بعد از یک سال از سر گرفته شده، ادامه دارد. همزمان مذاکراتی هم با گروه‌های شورشی مسلح در قزاقستان انجام می‌شود.
علاوه بر نمایندگان ۲۱ حزب و گروه غیر مسلح مخالف اسد، نمایندگان دولت اسد و همچنین کشورهای عضو سازمان ملل با حق وتو، اتحادیه اروپا، آلمان، ایران، عربستان سعودی و ترکیه در مذاکرات ژنو ۴ شرکت دارند.
ناصر حریری، یکی از اعضای کمیته عالی مذاکرات (اچ ان سی) شامگاه گذشته به خبرگزاری رویترز گفته است: «نمایندگان اسد اعلام آمادگی کرده‌اند درباره احتمال برکناری اسد و تشکیل یک دولت موقت مذاکره کنند.»
به گفته حریری، دولت اسد تحت فشار روسیه مجبور شده به مذاکرات درباره ساز و کار تشکیل یک دولت موقت تن دهد.
مهم‌ترین مانع بر سر دستیابی به صلح آینده سیاسی بشار اسد است. کمیته عالی مذاکرات (اچ ان سی) که ۲۱ حزب و گروه غیر مسلح مخالف اسد را زیر سقف خود گرد آورده خواهان برکناری بشار اسد و تشکیل یک دولت موقت است. اما هیأتی که دولت اسد را برکناری می‌کند، اعلام کرده بود که بر سر آینده سیاسی اسد مذاکره نمی‌کند.
ناصر حریری گفته است هیأت مذاکره‌کننده از سوی بشار اسد تلاش می‌کند بحث تشکیل یک دولت موقت را با پیش کشیدن موضوعاتی که به نظر آنان از اولویت بیشتری برخوردار است به تعویق بیندازد. او نمایندگان اسد را به خشونت‌های کلامی در حین مذاکرات متهم کرده است.
بیشتر بخوانید: