وزیر امور خارجه ایران به رئیس‌جمهوری ایالات متحده پیشنهاد کرد که برای چگونگی جلوگیری از حمله‌ای تروریستی مشابه حملات ۱۱ سپتامبر با عربستان مذاکره کند.

ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان و دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا -عکس از AFP.

محمد جواد ظریف در سرمقاله‌ای که یکشنبه، ۳۱ اردیبهشت/۲۱ مه در وب‌سایت خبرگزاری «العربی الجدید»، مستقر در لندن منتشر شد، نوشت: «ترامپ باید با آنها [سعودی‌ها] درباره روش‌های جلوگیری از ادامه آتش‌افروزی تروریست‌ها و تکفیری‌ها در منطقه و تکرارکردن حملاتی شبیه به ۱۱ سپتامبر به‌واسطه حمایت حامیان مالی‌شان در غرب مذاکره کند.»

دونالد ترامپ، شنبه ۲۰ مه در نخستین سفر خارجی پس از ورود به کاخ سفید در ژانویه امسال وارد ریاض، پایتخت عربستان شد. قراردادهای تسلیحاتی و تجاری چندصد میلیارد دلاری، تشکیل ناتوی عربی، و بحث بر سر ایران و نیز جنگ با گروه «دولت اسلامی» (داعش) در سوریه و عراق، و نیز جنگ یمن از موضوعات مهم مورد مذاکره سران دو کشور است.

منتقدان پادشاهی سعودی می‌گویند که دیدگاه سخت‌گیرانه و افراطی ریاض درباره اسلام به تقویت افراطی‌گری سنی ــ موسوم به «تکفیری‌ها» ــ می‌انجامد. گروه‌های «تکفیری» گروه‌هایی هستند که به جز مذهب اهل سنت دیگر مذهب‌های اسلام، به‌ویژه شیعه را تکفیر می‌کنند.

منتقدان عربستان مدعی دخالت برخی مقام‌های بلندپایه این کشور در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نیز هستند. اکثریت مهاجمان در حملات ۱۱ سپتامبر که به فروریختن برج‌های دوقلوی سازمان تجارت جهانی و مرگ نزدیک به سه هزار تن انجامید، همچون خود اسامه بن‌ لادن، رهبر پیشین القاعده، شهروندان عربستان بودند.

خود ترامپ در فوریه گذشته، هنگام برگزاری کارزارهای تبلیغاتی انتخابات ریاست‌جمهوری در جمع هوادارانش گفته بود که شاید عربستان در پس این حملات باشد: «[وقتی رئیس‌جمهور شدم] بالاخره خواهید فهمید چه کسی برج‌های دوقلو را منفجر کرد، زیرا آنها [مقام‌های امنیتی آمریکا] برخی از مدارک خیلی مخفیانه را بیرون کشیده‌اند. شاید بفهمید کار سعودی‌ها بوده، در هر حال بالاخره خواهید فهمید.»

عربستان اما منکر هرگونه کمک به ۱۹ مهاجم حملات ۱۱ سپتامبر شده است.

تهران و ریاض در سال‌های اخیر به دشمنان منطقه‌ای یکدیگر بدل شده‌اند. هر دو دولت یکدیگر را به حمایت از تروریسم منطقه‌ای و دخالت در کشورهای خاورمیانه متهم می‌کنند. ردپای هر دو دولت در منطقه‌های جنگ‌زده خاورمیانه، یمن، سوریه و عراق دیده می‌شود.

رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا که ترامپ را در ریاض همراهی می‌کند، با اشاره به پیروزی مجدد حسن روحانی در انتخابات ایران گفت که امیدوار است روحانی در دور جدید ریاست جمهوری، به از بین بردن «شبکه تروریستی» و «نیروهای بی‌ثبات کننده» مرتبط با ایران در منطقه کمک کند. او همچنین ابراز امیدواری کرد که ایران آزمایش موشک‌های بالستیک را پایان دهد.

اما مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران، یکشنبه در پاسخ به تیلرسون گفت که «سیاست‌ها و اهداف دفاعی جمهوری اسلامی ایران در یک روند تعریف شده مشخص در حال انجام است و هیچ عاملی مانع این کار به حساب نمی‌آید.»


در همین زمینه