در حالی‌که آمریکا اعلام کرده که اگر ایران ۱۲ شرط مایک پمپئو را جدی بگیرد آماده مذاکره است و در محافل جهانی از میانجی‌گری‌های پشت پرده کشورهای مختلف به‌منظور کاهش تنش میان این دو کشور انجام مى شود، حسن روحانی گفت اگر آمریکا تحریم‌ها و «ظلم‌ها» را کنار بگذارد و به تعهدات خود پایبند باشد «راه به روی آن‌ها بسته نیست».

 حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در هیئت دولت ـ عکس از آرشیو
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در هیئت دولت ـ عکس از آرشیو

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامى چهارشنبه ۸ خرداد در جلسه هیئت دولت سخنان مقام‌های آمریکایی درباره تنش میان دو کشور را پر«فراز و نشیب» و «متناقض» خواند و گفت: «معیار برای ما کلام نیست، بلکه عمل آن‌ها است. هر زمان آن‌ها دست از ظلم نسبت به ملت ایران برداشته و تحریم‌های ظالمانه را کنار گذاشته و در برابر تعهدات خود پایبند بوده و به میز مذاکره‌ای که خودشان ترک کردند و برهم زدند، بازگشتند، راه به روی آن‌ها بسته نیست.»

او با تأکید بر این‌که «میزان عمل و اقدام آن‌هاست»، بار دیگر خطاب به مقام‌های آمریکایی افزود: «اگر در کردار، راه دیگری را انتخاب کنید و در تصمیمات اجرایی خود ظلم را کنار گذاشته و به عدالت و قانون بازگردید، ملت ایران راه را به روی شما بازمی‌گذارد اما این دست خودتان است که در مقام عمل نشان دهید که نمی‌خواهید به ظلم و جنایت گذشته خود ادامه دهید.»

در همان حال عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران چهارشنبه ۸ خرداد در مصاحبه با رسانه روسی «ریانووستی» گفت، ایران برای هرگونه اقدام نظامی آمریکا آماده است اما در عین حال امیدوار به مذاکره است‎. او گفت، ایران برای مذاکره‌ با آمریکا، مستقیم یا غیرمستقیم، برنامه‌ریزی نکرده است. مادامی‌که فشارهای آمریکا ادامه داشته باشد چنین چیزی رخ نخواهد داد.

عراقچی بخشی از سخنان روحانی را نیز تکرار کرد: «آن‌چه برای ما مهم است اعمال است نه حرف‌ها. ما انتظار داریم آن‌ها اقدام عملی کنند، حرف‌زدن خالی کافی نیست.»

تنش میان آمریکا و ایران از یک سال پیش و با خروج ایالات متحده از برجام افزایش یافت، اما این تنش در هفته‌های اخیر و با افزودن سپاه پاسداران به فهرست گروه‌های تروریستی، و ارسال جنگ‌افزارها و ناوهای جنگی به منطقه خلیج فارس از سوی آمریکا شتاب بیشتری گرفت.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا امیدوار است که با اعمال «فشار حداکثری» ایران را به پای میز مذاکره‌ای جدید بکشاند. مقامات ایران تاکنون بارها تکرار کرده بودند که مذاکره نمی‌کنند و خواستار حفظ برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) هستند.

با این حال ترامپ دوشنبه ۶ خرداد / ۲۷ مه در ژاپن گفت معتقد است که ایران می‌خواهد گفت‌وگو کند، و «اگر آن‌ها خواستار گفت‌وگو باشند، ما هم خواستار آن هستیم». او ضمن بیان این‌که آمریکا به‌دنبال تغییر رژیم ایران نیست، افزود: «ایران با همین رهبران موقعیت تبدیل شدن به کشوری بزرگ را دارد.»

هدفِ این اظهارات کاهش تنش موجود بین ایران و آمریکا ارزیابی شد.

سفر ترامپ به ژاپن حدود یک هفته پس از سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به ژاپن صورت گرفت. قرار است آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن نیز به‌زودی از ایران دیدار کند.

به‌نظر می‌رسد که ژاپن نیز خواهان ایفای نقش در کاهش تنش میان ایران و آمریکاست. پیش از این، عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق اعلام کرد که این کشور برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا هیئت‌هایی را به واشنگتن و تهران می‌فرستد و عراق مایل است نقشی در کاهش تنش بین ایران و آمریکا ایفا کند. یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان نیز به تهران رفت و با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود گفت‌وگو کرد. رسانه‌های عربی نوشتند وزیر خارجه عمان پیام واشنگتن را به تهران رسانده است.

ظریف ۳۱ اردیبهشت در گفت‌وگو با شبکه «سی‌ان‌ان» گفته بود که تا زمانی که ایالات متحده با پایبندی به تعهداتش ذیل برجام به تهران «احترام» نگذارد، ایران با دولت ترامپ وارد مذاکره نمی‌شود.

روز گذشته، سه‌شنبه ۷ خرداد / ۲۸ مه، مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که اگر ایران ۱۲ شرط مایک پومپئو وزیر امور خارجه این کشور را جدی بگیرد آماده مذاکره است. اورتگاس همچنین تأکید کرد که آمریکا به سیاست فشار حداکثری علیه ایران ادامه خواهد داد. به‌گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا کانال ویژه‌ای برای ارتباط با ایران وجود ندارد و مقام‌های آمریکایی نظرات خود را به‌‌شکل علنی بیان می‌کنند و مقام‌های ایران می‌توانند آن‌ها را بخوانند.

بیشتر بخوانید: