بر اساس آخرین گزارش‌ها در طی دو روز گذشته و در ادامه موج بازداشت فعالان مدنی در شهرهای کُردنشین ایران، دست‌کم سه شهروند دیگر توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده‌اند. همزمان ده‌ها نهاد حقوق بشری در بیانیه‌ای مشترک خواستار اقدام فوری جامعه جهانی در برابر سرکوب گسترده شهروندان کُرد شدند.
از روز ۲۰ دی ماه تاکنون دست‌کم ۸۰ نفر از فعالان مدنی، محیط زیستی و شهروندان دیگر در شهرهای اشنویه، بوکان، سنندج، مریوان، تهران، کرج و چند شهر دیگر، عمدتاً توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شده‌اند.
فرزانه جلالی، مدافع حقوق زنان و فعال مدنی کُرد در گفت‌و‌گو با زمانه، احضارها و بازداشت‌های گسترده این شهروندان در روزهای اخیر را در امتداد روند سرکوب فعالان مدنی و سیاسی کُرد در سال‌های اخیر می‌داند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در وب‌سایت سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو»، روز سه‌شنبه ۱۴ بهمن‌ماه، رؤیا جلالی از فعالان زن در سنندج و جوانمیر زاهدی در شهرستان کامیاران توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
همزمان نیروهای امنیتی در شهرستان اشنویه به منزل یک شهروند کُرد با هویت سلیم شریفی هجوم برده و او را بازداشت کرده‌اند.
به نوشته هه‌نگاو، یکی از فعالان مدنی بازداشت شده در شهر بوکان به نام عظیمه ناصری هم پس از ۲۵ روز بازداشت و اتمام دوران بازجویی، به بند زنان زندان مرکزی ارومیه منتقل شده است.
فرزانه جلالی اما از آزادی یکی از شهروندان بازداشت شده اهل اشنویه با هویت «آوات محمد پوری» خبر می‌دهد.
او به زمانه می‌گوید:
«با وجود گذشت نزدیک به یک ماه از شروع بازداشت‌های گسترده شهروندان کُرد در شهرهای مختلف، نهادهای امنیتی همچنان درباره دلیل یا دلایل بازداشت آنها توضیحی نداده‌اند.»
جلالی معتقد است موج جدید سرکوب گسترده فعالان مدنی در شهرهای مختلف ایران در ادامه سرکوب‌هایی است که در چند سال اخیر توسط نهادهای امنیتی در مناطق کُردنشین ایران اعمال شده است:
فرزانه جلالی
«در جریان برپایی اعتراضات سراسری در چند سال اخیر و با توجه به اینکه در شهرهای کُردنشین، اعتراضات نمود بیشتری داشت و تعداد زیادی از معترضان هم شناسایی شده بودند، ممکن است موج جدید بازداشت‌ها در ادامه سرکوب‌های اعمال شده توسط نهادهای امنیتی صورت گرفته باشد.»
بنا بر گزارش‌ها، بسیاری از شهروندان بازداشت شده در شهرهای مختلف کُردنشین از بسیاری از حقوق اساسی خود از جمله حق دسترسی به وکیل و دسترسی به تلفن محروم مانده‌اند و همین امر نگرانی‌ها را درباره وضعیت این شهروندان در بازداشتگاه‌ها بیشتر کرده است.
در همین ارتباط ۳۶ نهاد حقوق بشری با صدور یک بیانیه مشترک ضمن تأکید بر ضرورت پایان یافتن هرچه سریع‌تر بازداشت‌ها و آزادسازی بازداشت‌شدگان، از جامعه جهانی خواسته‌اند در برابر «موج ادامه‌دار» بازداشت فعالان کُرد در ایران «اقدام فوری» انجام دهد.
در این بیانیه با اشاره به وضعیت نامعلوم بیشتر بازداشت‌شدگان، آمده است:
«مقام‌های ایران از ارائه هرگونه اطلاعاتی در مورد این بازداشت‌ها خودداری کرده‌اند اما بر طبق اطلاعات موثقی که از طریق منابع آگاه جمع‌آوری شده، نگرانی‌هایی جدی در این زمینه که این بازداشت‌ها به دلیل استفاده مسالمت‌آمیز افراد از حق آزادی عقیده و بیان بوده، وجود دارد.»
این نهادهای مدافع حقوق بشر همچنین نگرانی خود را از قرار گرفتن شهروندان بازداشت شده در «خطر جدی شکنجه و بدرفتاری به منظور اخذ اعترافات اجباری» ابراز کرده و اعلام کرده‌اند:
«نهادهای امضا‌کننده این بیانیه از اینکه بازداشت‌شدگان در خطر جدی شکنجه و بدرفتاری به منظور اخذ اعترافات اجباری قرار دارند به شدت نگران هستند. اعترافاتی که بعدها می‌تواند در دادگاه‌هایی کاملاً ناعادلانه برای نسبت دادن جرایم دروغین مرتبط با امنیت ملی استفاده شود.»
امضا‌کنندگان این بیانیه همچنین ضمن تأکید بر ضرورت آزادی فوری و بدون قید و شرط تمامی شهروندان کُرد بازداشت شده در هفته‌های اخیر، از جامعه جهانی خواسته‌اند تا بی‌درنگ مواردی نظیر «انجام تحقیقات مستقل، بی‌طرفانه و شفاف در مورد شکنجه و بدرفتاری با بازداشت‌شدگان»، «پایان یافتن اعمال تبعیض علیه اقلیت‌های اتنیکی و مذهبی در قانون و در عمل» و «لغو همه احکام اعدام» را با مقامات ایران مطرح کنند.
در موج تازه بازداشت دانشجویان، فعالان مدنی و محیط زیستی در شهرهای مختلف ایران به ویژه شهرهای کُردنشین، بازداشت‌ها اغلب توسط مأموران لباس شخصی، بدون ارائه حکم قضایی و در مواردی با ضرب و شتم و توهین کلامی همراه بوده است و از محل نگهداری اکثر بازداشت‌شدگان اطلاعی در دست نیست.
فعالان حقوق بشر و سازمان‌های حقوق بشری فعال در کردستان این بازداشت‌ها را مصداق «ناپدیدشدگی قهری» دانسته و خواستار مشخص شدن محل نگهداری بازداشت‌شدگان و تماس آنها با خانواده‌هایش هستند.
در روزهای گذشته کاربران توئیتر با استفاده از هشتگ #FreeKurdishActivists (فعالان کُرد را آزاد کنید) به موج تازه ارعاب، سرکوب و بازداشت‌های فله‌ای در کردستان اعتراض کردند. این هشتگ بیش از ۶۰ هزار بار مورد استفاده قرار گرفت و به ترند اول در توئیتر ایران تبدیل شد.