یکشنبه ۲۵ آوریل/۴ اردیبهشت در آستانه برگزاری دور سوم مذاکرات وین برای احیای برجام یک فایل صوتی ۱۹۰ دقیقه‌ای از گفت‌وگوی سعید لیلاز با ظریف منتشر شد. چکیده آنچه که ظریف می‌گوید این است که در ایران نیازها و الزامات میدان جنگ و به تعبیر روشن‌تر سپاه پاسداران بر دیپلماسی و منافع ملی تسلط دارد. افشای صوت ظریف سبب واکنش‌های بسیاری در داخل ایران و در ایالات متحده آمریکا شده است. مصاحبه سعید لیلاز با ظریف در چارچوب مصاحبه‌ها با سایر وزیران دولت روحانی زیر نظر محمود واعظی، رئیس دفتر و حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای روحانی در باغ کتاب تهران انجام شده است. این مصاحبه هفت ساعت است اما فقط بخشی از آن افشا شد و در اختیار گروهی از فعالان مدنی در داخل و خارج از کشور قرار گرفت.
روز گذشته (سه‌شنبه ۷ اردیبهشت) دادسرای عمومی و انقلاب تهران از تشکیل پرونده قضایی درباره صوت جنجالی را صادر کرد و همزمان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز ظریف را احضار کرد. علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری هفتگی خود گفته بود که دولت منتظر است تا ظریف از سفر بازگردد و «توضیحات لازم درباره سوءبرداشت‌ها را بدهد.»
ظریف: دغلکاری پیشه نکرده‌ام
صبح روز چهارشنبه ۸ اردیبهشت محمد جواد ظریف در اطلاعیه‌ای در صفحه اینستاگرام خود نوشت که در «مقام کارگزار همواره تابع سیاست‌های مصوب کشور بوده و از آنها با قدرت دفاع کرده» است اما «در بیان نظر کارشناسی، عافیت‌طلبی، مماشات و خودسانسوری را خیانت» دانسته و سپس تلویحاً با استناد به سخنی از امام اول شیعیان خاطرنشان می‌کند که در ارتباط با رهبر جمهوری اسلامی و به تعبیر او «سایر پیشوایان» «دغلکاری» پیشه نکرده است:
«همانا بزرگترين خيانت، خيانت به امت است و زشت‌ترين دغلكارى، دغلكارى نسبت به پيشوايان است.»
ظریف در بخش دیگری از این اطلاعیه می‌نویسد:
«بسیار تاسف خوردم که چگونه یک بحث نظری محرمانه پیرامون ضرورت هم‌افزایی دیپلماسی و میدان به منظور استفاده دولتمردان بعدی از تجربیات گرانبهای هشت سال گذشته به یک کشمکش داخلی تبدیل می‌شود و آسیب‌شناسی صادقانه و مشفقانه برخی روندها به مثابه انتقاد شخصی معرفی می‌گردد.»
رد اتهام دوگانه‌سازی بین نظامیان و دیپلمات‌ها
ظریف جا به جا از شخصیت قاسم سلیمانی تجلیل می‌کند و می‌گوید نکته اصلی در مصاحبه افشا شده رابطه بین «میدان» [در معنای سپاه] و دیپلماسی به عنوان «دو بال» قدرت خارجی جمهوری اسلامی است که اولویت‌های آن را خامنه‌ای تعیین می‌کند:
«تقلیل بحث نظری در خصوص ارتباط دو بال قدرت خارجی جمهوری اسلامی ایران، یعنی دیپلماسی و میدان، به مثابه بهانه‌ای برای دوگانه‌سازی میان نظامیان سرافراز و دیپلمات‌های غیور که هر دو برای عزت و سربلندی ایران عزیز می‌کوشند، نه تنها کوته‌اندیشانه بلکه در تقابل کامل با نگرش این دانشجوی روابط بین‌الملل است که میدان و دیپلماسی را مقوم و مکمل می‌داند و نکته اصلی عرایضش در نواری که نمی‌داند چگونه از آن سوی آبها سردرآورده ضرورت تنظیم هوشمندانه رابطه میان این دو بال و تعیین اولویت‌ها توسط ساختارهای قانونی و تحت اشراف عالی مقام معظم رهبری است.»
روز گذشته سخنگوی دولت ادعا کرد که این فایل به سرقت رفته و منتشر شده سعید لیلاز نیز به عنوان مصاحبه‌کننده گفت:
«معتقدم باید کسی که فایل صوتی را منتشر کرده، چوب در آستینش کرد. اما من عهد کردم فعلا در خصوص این مساله حرفی نزنم و می‌خواهم ببینم آیا دستگاه اطلاعاتی کشور عرضه دارد این شخص را پیدا کند؟»
حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی هم صبح سه‌شنبه در مصاحبه‌ای گفت:
«الان مشخص نیست مخالفان ظریف این کار را کرده‌اند یا دلواپسان یا موافقان ظریف و یا نفوذی‌های خارجی. این روند کاری بود که مراقبت و امنیت بیشتری را می‌طلبید.»
دفتر رهبر جمهوری اسلامی ایران در واکنش به طرح اسم موضوع قاسم سلیمانی پس از انتشار مصاحبه جنجالی ظریف ویدئوی یک جلسه روضه‌خوانی را منتشر کرد.
جناب ظریف چگونه می توانید “مقلد” و “تابع” باشید و “عافیتطلب، مماشات گر و خودسانسور” نباشید؟؟
تشت شما و حکومت ایران ستیز از بام افتاده است و صدایش در آمده.
آتوسا / 30 April 2021