تنش میان آمریکا و ایران در منطقه مرزی القائم در خاک عراق و منطقه متناظر آن در سوریه یعنی ابوکمال افزایش یافته است. دو حمله تنها در یک هفته گذشته صورت گرفته است. یکی به پایگاه نیروهای شبه‌نظامی تحت حمایت ایران و یکی به پایگاه آمریکا در دیرالزور سوریه. آمریکا مسئولیت حمله نظامی خود را پذیرفته و جو بایدن گفته که این اقدام بر اساس اصل بازدارندگی و طبق قانون اساسی آمریکا انجام شده است.

با این حال، جمهوری اسلامی نقش‌آفرینی مستقیم و یا غیرمستقیم در حمله به آمریکایی‌ها را نمی‌پذیرد. مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، روز جمعه ۲ ژوئیه به رئیس شورای امنیت نامه‌ای نوشت، و اعلام کرد:

«من چندین بار در گذشته، از جمله در نامه‌های خود به رئیس شورای امنیت، به صراحت گفته‌ام که جمهوری اسلامی ایران در هیچ حمله مسلحانه‌ای از سوی هیچ نهاد یا فردی علیه کارکنان یا تأسیسات آمریکا در عراق، دخالت مستقیم یا غیرمستقیم نداشته است.»

وی اضافه کرده است:

«هر گونه تلاش برای نسبت دادن تصریحی یا تلویحی چنین اتهامی به ایران، نادرست و فاقد حتی بدیهی‌ترین اطلاعات قابل اطمینان برای اثبات بوده و کاملاً بی اساس است و به همین خاطر ما با قاطعیت چنین ادعاهایی را رد کرده و از نظر حقوقی آنها را باطل و فاقد هر گونه اثری می‌دانیم.»

تنش چگونه بیشتر شد؟

بعد از حمله روز دوشنبه ۲۸ ژوئن به مواضع کتائب سید‌الشهدا و کتائب حزب‌الله از گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی که به کشته شدن چهار عراقی منجر شد، یک پایگاه آمریکایی در منطقه دیرالزور نیز هدف حملات راکتی قرار گرفت.

هفت راکت به سمت میدان نفتی العمر در حومه شرقی دیرالزور از سوی منبعی ناشناس شلیک شد. کنترل این میدان نفتی در اختیار آمریکاست. آمریکا اعلام کرد که این حمله خسارتی به بار نیاورد و در مورد اینکه چه گروه و یا کشوری پشت این حمله است تحقیق می‌کند.

این تنها مورد تنش میان دو کشور نیست. این جنگ نیابتی و غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در ماه‌های گذشته اندکی شدت گرفته است.

در سه ماه گذشته حمله به پایگاه آمریکایی در عین‌الاسد عراق و حمله به مقر سازمان سیا در مجاورت فرودگاه اربیل با استفاده از پهپادهای انتحاری انجام شده است. نیویورک تایمز بعد از انجام این حملات ایران را مسئول آن خواند و نوشت که سپاه قدس استراتژی  نظامی خود را در عراق تغییر داده و به جای حمایت از گروه‌های بزرگ به سمت تجهیز هسته‌های کوچک و به شدت وفادار به خودش روی آورده است.

در این گزارش به نقل از منابع نظامی آمریکا آمده است که پهپادهای انتحاری جدیدترین و شاید بزرگ‌ترین نگرانی آمریکا در رابطه با اقدامات نظامی ایران در منطقه است.

یک روز پیش از آنکه آمریکا در روز ۲۸ ژوئن به پایگاه گروه‌های عراقی وابسته به سپاه قدس حمله کند، حشد‌الشعبی یا بسیج مردمی عراق یک رژه بزرگ در پایگاه اشرف در استان دیاله برگزار کرده بود. در این رژه نظامی از پهپادهای تهاجمی و موشک‌های این گروه رونمایی شد. کارشناسان نظامی می‌گویند بخش عمده سلاح‌هایی که در این رژه به نمایش درآمد، ساخت ایران است.

کتائب سیدالشهدا و حزب‌الله که مواضع‌شان روز بعد هدف قرار گرفت، بخشی از حشد‌الشعبی هستند. این دو گروه از جمله نزدیک‌ترین‌گروه‌های حشدالشعبی به سپاه قدسند. ابومهدی المهندس که در بامداد روز ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ به همراه قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته‌شد، بنیانگذار کتائب حزب‌الله بود.

کتائب سید‌الشهدا که مواضع رسمی‌اش عموما تندتر از گروه دیگر است، بعد از حمله آمریکا و کشته شدن چهار نیروی شبه‌نظامی‌اش وعده انتقام داده است. کانال خبری صابرین نیوز که اخبار این گروه‌ها را منتشر می‌کند از قول آنها نوشت که از این پس هواپیماهای نظامی آمریکایی در آسمان عراق را هدف خود می‌داند.

نزاع غیرمستقیم ایران و آمریکا در عراق از زمان حمله آمریکا به این کشور و سرنگونی صدام وجود داشته است اما پس از کشته شدن قاسم سلیمانی و سلسله رویدادهای بعد از آن، این تنش بیشتر از قبل شده است.

مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق بارها از طرفین خواسته است تا کشورش را میدان جنگ نیابتی علیه یکدیگر نکنند. خواسته‌ای که گویا نه ایران به آن توجهی دارد و نه آمریکا.