ولی تیموری، معاون گردشگری ایران یکشنبه ۲۰ تیر/۱۱ ژوئيه به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت ورود و خروج گردشگران و تورهای ایرانی به ارمنستان در آخر هفته‌ها مشکل ایجاد کرده است و ارمنستان به‌خاطر ازدحام بیش از حد مسافران ایرانی خدمات گردشگری خود را کاهش داده است. به‌نحوی که مسافران با کمبود محل مناسب برای اقامت و سرویس‌های حمل و نقل و سایر امکانات خدماتی مواجه شده‌اند.
معاون گردشگری ایران در عین حال مدعی شد افرادی که طی هفته‌های گذشته به ارمنستان سفر کرده‌اند، به صورت «خودجوش و انفرادی» و با ماشین‌های شخصی عازم ارمنستان شده‌اند و «از تورهای گردشگری خبری نیست».
این مقام مسئول گفت:
«توری تحت عنوان تور واکسن در کشور وجود ندارد و هیچ‌یک از آژانس‌داران حق تبلیغ تور واکسن را ندارند. اگر چنین امری اتفاق بی‌افتد، تخلف است. درحال حاضر نیز آژانس‌داران تور ارمنستان برگزار می‌کنند و در این حین مسافران اگر برایشان این امکان فراهم شود که واکسن بزنند واکسن خواهند زد اما هیچ تعهدی برای زدن حتمی واکسن وجود ندارد».
ولی تیموری در ادامه افزود وزارت بهداشت ایران واکسن‌های ارمنستان را تایید نکرده است اما مسئولان ایران «نمی‌توانند جلوی مردم را بگیرند» و تنها می‌توانند تاکید کنند که تور واکسن برگزار نشود.
ارمنستان از جمله کشورهایی بود که پیشتر اعلام کرد گردشگران را به صورت رایگان واکسینه می‌کند. در هفته‌های گذشته بسیاری از شهروندان ایران که به واکسن‌های مورد تایید سازمان بهداشت جهانی دسترسی ندارند، برای تزریق واکسن وارد ارمنستان شدند. گزارش‌های بعدی از سفر اتوبوس‌های دربستی به مرز ارمنستان و افزایش پروازهای این کشور از تهران خبر دادند. اما هفته گذشته مقامات این کشور مقررات جدیدی را برای تزریق واکسن به گردشگران اعلام کردند که برپایه آن‌ها از تاریخ ۱۵ ژوئیه/ ۲۴ تیر به بعد تنها افرادی که بیش از ۱۰ روز در ارمنستان اقامت داشته باشند می‌توانند واکسن دریافت کنند.
استیصال مردم نیازمند به واکسن
گزارش شهروندان از وضعیت در مرز ایران و ارمنستان حاکی از سردرگمی و ازدحام شدید مسافران ایرانی است. وضعیتی که گرچه مقام‌های ایران از پذیرش مسئولیت در قبال آن شانه خالی می‌کنند، نتیجه سیاست حکومت جمهوری اسلامی و برای ممنوع کردن واردات واکسن‌های «خارجی» و به تعویق انداختن واکسیناسیون عمومی تا تولید انبوه واکسن داخلی‌ست. آن‌هم در شرایطی که ایران به صورت پی‌درپی با موج‌های مختلف ویروس کرونا و نسخه‌های جهش‌یافته آن روبه‌رو بوده است و پس از گذشت ماه‌ها از شروع روند واکسیناسیون هنوز نه برنامه مشخصی برای واردات بیشتر واکسن در دست است و نه هیچ‌گونه جزئیات دقیقی از روند ساخت، آزمایش و عرضه واکسن داخلی منتشر شده است.
محسن هاشمی، رئيس شورای شهر تهران روز یکشنبه در واکنش به مشکلات ایجاد شده برای شهروندان نیازمند به واکسن در ارمنستان، آن‌را «پدیده نامناسب» خواند و گفت: «از نظر مدیریت پروژه واکسیناسیون با مشکلاتی مواجه هستیم و باعدم تحقق وعده‌های مکرر مسئولان وزارت بهداشت، پدیده‌های نامناسبی همچون ازدحام در سفر ایرانیان به ارمنستان و سایر کشورهای همسایه برای واکسیناسیون رخ داده که درشان نظام جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران نیست».
او به ابتلای روزانه ۱۰۰ نفر به ویروس کرونا در تهران اشاره کرد و افزود: «باید در کنار حمایت از واکسن تولید داخل از سایر منابع نیز واکسن کرونا را تامین می‌کردیم تا در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای همسایه در واکسیناسیون از مرز ۵۰ درصد عبور کرده‌اند ما در مرز ۵ درصد نباشیم».
تاخیر در واکسیناسیون و تحمیل خسارتی فراتر از هزینه تامین واکسن
رئیس شورای شهر تهران در ادامه گفت تاخیر در واکسیناسیون خسارت‌های بسیار بزرگتری از هزینه تامین واکسن را به مردم و اقتصاد ایران وارد کرده است:
«خسارت‌های فراوان اقتصادی، انسانی و روانی ناشی از تاخیر در واکسیناسیون، بسیار فراتر از هزینه تامین واکسن است. ماه‌هایی که به‌دلیل ابهام در استراتژی و مواضع ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت، در پروژه تامین واکسن تاخیر بوجود آمده است، صدمات جبران ناپذیری به خانواده‌ها و اقتصاد کشور وارد کرده است.»
استراتژی مورد اشاره او پس از دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر ممنوعیت واردات واکسن‌های ساخت ایالات متحده آمریکا و بریتانیا شکل گرفت.
انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران در همان زمان هشدار داد که هر گونه تأخیر در خرید واکسن کرونا «خسارت‌های جبران‌ناپذیر» به کشور وارد می‌کند. هشدارهای این‌چنینی اما نتوانست سیاست ایران مبنی بر به تاخیر انداختن واکسیناسیون عمومی و چشم‌پوشی از فشار طاقت‌فرسا بر نظام پزشکی ایران و از دست رفتن جان هزاران نفر از بیماران کووید-۱۹ را تغییر دهد.
در این میان برخی از رسانه‌های ایران به انتقاد از دولت ارمنستان روی آورده و این کشور را به برنامه‌ریزی برای تامین هزینه‌های از دست‌رفته در جنگ قره‌باغ از جیب شهروندان ایران متهم کردند.
وبسایت عصر ایران در یادداشتی به «بی‌اعتمادی» مردم ارمنستان و کشورهای دیگری همچون روسیه به واکسن کرونا اشاره کرد و نوشت در شرایطی که ارمنستان تنها بخش کوچکی از جمعیت خود را واکسینه کرده، به جذب گردشگران از طریق تامین واکسن روی آورده است. در بخشی از این یادداشت آمده است: «به نظر می‌رسد دولت ارمنستان در بحبوحه وضعیت اقتصادی بد خود که پس از هزینه‌های جنگ قره‌باغ و ناآرامی‌های داخلی متعاقب آن و نیز بحران همه‌گیری کرونا در این کشور سایه‌افکن شده، درصدد است از هزاران واکسنی که به واسطه عدم تمایل عمومی مردم این کشور به تزریق واکسن و انقضای قریب‌الوقوع تاریخ مصرف واکسن‌ها روی دستش مانده، برای جذب گردشگر استفاده کند».
طبق گزارش‌های رسمی ارمنستان تاکنون بیش از ۲۲۶ هزار مورد ابتلا به ویروس کرونا و مرگ نزدیک به ۴هزار و ۵۰۰ نفر را گزارش کرده است. نرخ ابتلا به ویروس کرونا نیز در هفته‌های اخیر در ارمنستان رو به کاهش گزارش شده است. بالغ بر ۳,۸ درصد از جمعیت ۲ میلیون و ۹۵۸ هزار نفری این کشور نیز واکسینه شده‌اند.