قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها که سال گذشته تصویب شد، ایران را به کاهش همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده و جایگزینی سوخت اورانیوم مکلف کرده است. راه اندازی دوباره راکتورهای آب سنگین از دیگر برنامه‌هایی است که دولت ایران در صورتی که تحریم ها لغو نشد، به اجرای آن مکلف شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی شامگاه شنبه هفدهم مهر گفت:
هم تولید سوخت ۲۰ درصد و ۶۰ درصد صورت گرفته و هم برنامه‌ریزی‌های تولید اورانیوم فلزی آغاز شده، سانتریفیوژهای IR۲M نصب و IR۶ در حال ساخت هستند و با زمان بندی یک ساله‌ای که در قانون پیش بینی شده و با اندکی تأخیر اجرا خواهد شد، مابقی تعهدات را هم اجرا شده می‌دانیم.
به گفته او حجم اورانیوم ذخیره شده ایران نیز به ۱۲۰ کیلوگرم رسیده و راه اندازی دو راکتور خنداب و اراک هم طبق برنامه در حال پیش روی است.
ایران از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و آمریکا به عدم همکاری در برنامه‌های نظارتی متهم شده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس ماه قبل به تهران سفر کرد. پس از این سفر دو طرف در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که برای ادامه همکاری توافق کرده‌اند. اما به فاصله کوتاهی مدیرکل آژانس گفت که تهران اجازه نداده است کارت حافظه دوربین‌های مستقر در تأسیسات هسته ای کرج تعویض شوند.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران شامگاه شنبه این موضوع را تأیید کرد و دلیل آن را «آسیب دیدن دوربین‌ها در حمله تروریستی» دانست. او گفت:
آن‌ها می‌خواستند دوربین جدیدی را در سایت کرج نصب کنند که به آن‌ها گفتیم این موضوع ضرورتی ندارد، زیرا برجام، معامله دو طرفه میان ایران و گروه ۱+۵ بود که این گروه به‌ویژه اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها تعهدات خود را انجام ندادند بنابراین دلیلی برای نصب دوربین وجود ندارد.
مرکز ساخت سانتریفیوژ در کرج (تسا) در تیرماه امسال هدف خرابکاری قرار گرفت. ایران اسرائیل را مسئول این اقدام می‌داند. تل آویو که پیشتر نیز اقدام به خرابکاری در تأسیسات هسته ای ایران کرده اما به صورت رسمی این موضوع را نپذیرفته است.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که انتظار دارد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کشورهای طرف برجام «اقدام های تروریستی را محکوم کنند».
اسلامی که آژانس را به «جوسازی» علیه ایران متهم کرد، در بخشی از سخنانش گفت تهران باید «رفت و آمد بیشتری» با آژانس داشته باشد و نگذارد مذاکرات و مکاتبات با این نهاد بین‌المللی «محرمانه بماند». او افزود: باید گفت‌وگوها را در سایت آژانس قرار دهیم تا همه کشورها بخوانند، زیرا زمانی که به نامه آژانس پاسخ محرمانه می‌دهیم منتشر نمی‌شود و آن‌ها جوسازی می‌کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی که یک ماه قبل به وین رفته بود تا با نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار کند، مدعی شد که تمامی رفتارهای جمهوری اسلامی در برنامه هسته‌ای «مطابق با پادمان ها و توافق ها است».
روسیه با تاخیر دو نیروگاه اتمی جدید می‌سازد
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این گفت و گو از برنامه ابلاغی رهبر جمهوری اسلامی برای تولید ۱۰ هزار مگاوات برق هسته ای خبر داد و گفت که این سازمان تلاش می‌کند «این هدف‌گذاری را به اقدام عملی تبدیل کند».
اقدام عملی ایران برای تولید برق هسته ای گسترش همکاری با روسیه است. به گفته اسلامی ساخت دو نیروگاه جدید در قرارداد با روسیه آغاز شده است. او ظرفیت هر یک از این نیروگاه‌ها را «حدود هزار مگاوات» اعلام کرد.
بر طبق اظهارات اسلامی این دو نیروگاه حدود ۷۰ درصد از زمان بندی مقرر عقب‌ماندگی دارند. او درباره دلایل و جزئیات این تأخیر توضیحی نداد و تنها گفت: «رایزنی‌های انجام شده و مذاکرات با شرکت مربوط در روسیه، برنامه ریزی کردیم تا این تاخیرها ادامه نداشته باشد و بتوانیم بخشی از عقب ماندگی را جبران کنیم.»
روسیه که مجری ساخت نیروگاه اتمی بوشهر نیز بود، سابقه طولانی در به تأخیر انداختن پروژه های مشترک با تهران دارد. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران چندی پیش به مسکو رفت تا درباره این تاخیرها با طرف مقابل گفت و گو کند. جزئیاتی از این گفت‌وگوها تا به حال منتشر نشده است. اسلامی هم در توضیح این سفر تنها به این بسنده کرد: «تفاهم خوبی کردیم تا طرح‌ها را با سرعت بیشتری، پیش ببریم و بر روی کلیات الگوهای تامین مالی، توافق کردیم تا طرح را در زمان مقرر، افتتاح کنیم.»
ایران تعهدات خود را نقض می‌کند
همزمان با این اظهارات رسانه‌های بین‌المللی به نقل از یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نوشتند نقض تعهدات هسته ای از سوی ایران امکان بازگشت به برجام را تحت شعاع قرار می‌دهد.
ایران تا خرداد ماه امسال در وین با نمایندگان دولت های عضو برجام مذاکره کرد. مذاکرات احیاء برجام اما فعلاً متوقف شده است و هنوز مشخص نیست چه زمانی از سر گرفته شود.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی چندی قبل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با نمایندگان برخی کشورهای اروپایی گفت‌وگو کرد. نتیجه این گفت‌وگوها اما نه کاهش تنش‌ها که شدت گرفتن موضع گیری علیه ایران بود.