دور دوم از جلسات دادگاه مردمی آبان از روز جمعه ۱۷ بهمن‌ماه به‌صورت غیر علنی آغاز شده و تا روز یک‌شنبه ۱۹ بهمن ادامه خواهد داشت. گفته می‌شود ۱۱۶ شاهد جدید، مشاهدات خود درباره جنایت روی‌داده در جریان اعتراضات سراسری آبان ۱۳۹۸ را به مقامات این دادگاه ارائه خواهند کرد.

برپایه اعلام حساب کاربری «آبان تریبونال» در توئیتر، دور دوم دادگاه مردمی آبان، برای «تعیین ماهیت جنایات روی داده» و برای «پاسخگو کردن مسئولان آن» برگزار شده است.

این منبع همچنین درباره دلایل برگزاری دور دوم از این دادگاه مردمی نوشته است:

«پس از دور نخست جلسات این دادگاه که طی پنچ روز در آبان ماه در لندن برگزار شد، ۱۱۶ تن از اعضای خانواده جان‌باختگان و زندانیان، معترضان، کادر پزشکی و مقامات سابق قضایی و انتظامی برای شهادت در دادگاه داوطلب شدند. به همین دلیل هیات قضات تصمیم به برگزاری دور دوم جلسات دادگاه گرفتند.»

برپایه اعلام برگزار کنندگان آبان تریبونال، با توجه به شواهد دریافت شده از ۱۱۶ شاهد جدید، ۲۷ مقام دیگر جمهوری اسلامی به جنایت علیه بشریت در ارتباط با سرکوب اعتراضات آبان ۱۳۹۸ متهم شده‌اند که به این ترتیب، تعداد متهمان به ۱۶۰ تن رسیده است.

حمید صبی و رجینا پائولوس، اعضای حقوق‌دان هیات دادستانی دادگاه بین‌المللی مردمی آبان که پیش از برگزاری دور نخست ۱۳۳ تن را به عنوان متهم معرفی کرده بودند، با ارسال یک نامه رسمی به محسن بهاروند، سفیر جمهوری اسلامی در لندن از او خواسته‌اند تا متهمان را درباره موارد اتهامی آگاه سازد.

دادستانی دادگاه بین‌المللی مردمی آبان همچنین با ارسال نامه‌های جداگانه‌ به همه متهمان، از این افراد خواسته تا برای ارایه دفاعیات در جلسه آتی دادگاه حاضر شوند. مقامات جمهوری اسلامی تاکنون و در هر دو مورد، نامه‌های دادستانی را نادیده گرفته‌اند.

در بخشی از نامه دادستانی دادگاه بین‌المللی مردمی آبان به سفیر جمهوری اسلامی در لندن آمده است:

«زمان آن فرا رسیده که حکومت شما شکافتن پرده‌های مصونیت را – که تقریبا اساس همه نابسامانی‌های کشور است – آغاز کند و پاسخگویی، شفافیت و حاکمیت قانون را بازگرداند. همان‌گونه که تاریخ نشان داده، هیچ حکومتی برای همیشه پایدار نمی‌ماند.»

دور اول جلسات دادگاه بین‌المللی آبان در فاصله روزهای ۱۹ آبان‌ماه سال‌جاری آغاز و تا ۲۳ آبان ادامه یافت.

در دور نخست از این دادگاه، ۱۳۳ تن از مقامات جمهوری اسلامی به‌دلیل نقض حقوق بشر و جنایت علیه بشریت توسط قضات مجرم شناخته شدند.

قاضی زاک یاکوب، فعال شناخته شده ضد آپارتاید و از قضات پیشین دیوان قانون اساسی آفریقای جنوبی، و چند تن از سرشناس‌ترین حقوق‌دانان جهان از جمله الهام سعودی، کارلا فرستمن، زک یاکوب، کالین روهان، نورسیابانی تاتونسانکا، قضاوت دور نخست دادگاه مردمی آبان را بر عهده داشته‌اند. ریاست این دادگاه هم بر عهده وین جُرداش، وکیل بین‌المللیِ حقوق بشر بود.

حمید صبی، حقوق‌دان برجسته ایرانی که خود یکی از اعضای هیأت دادستانی دادگاه مردمی آبان است، پیشتر و در گفت‌و‌گو با مجله حقوق ما، ابراز امیدواری کرده بود که بتواند «دادخواهی برای اعتراضات سراسری آبان» را به یک مسأله جهانی تبدیل کنند:

«امیدواریم بتوانیم بعد از صدور رأی دادگاه، آن را به یک مسأله جهانی تبدیل کنیم و از دولت‌های مختلف بخواهیم عاملان جنایات آبان را تحریم کرده و آنها را در کشور خود راه ندهند. هدف [برگزار کنندگان دادگاه مردمی آبان] این است که تا آنجا که می‌توانیم زندگی را برای آنها سخت کنیم تا حداقل یک عامل بازدارنده باشد.»

به‌گفته این حقوق‌دان، دادگاه مردمی آبان، یک تفاوت عمده با نمونه‌های مشابه خود در سطح جهان دارد:

«تفاوت بسیار بزرگی دادگاه آبان تریبونال با سایر دادگاه‌هایی که من در آنها تجربه دارم، داشت، این است که شهود، از ایران علیه دولتی که با خشونت به آنها حمله کرده، شهادت می‌دادند. این یک مسأله استثنایی است. به عنوان مثال، در دادگاه اویغورها، در دادگاه Gong Falun مربوط به چاینا تریبونال و حتی ایران تریبونال، هیچ فردی از داخل کشورهای چین یا ایران، در جایگاه شاهد در دادگاه شهادت نداد. بنابراین در این مورد با یک مسأله استثنایی مواجهیم که نشان می‌دهد فشار به جایی رسیده که شهود با وجود خطرات، ابایی از اعالم شهادتشان ندارند. این مسأله از نظر تأثیری که می‌تواند بر نتیجه دادگاه داشته باشد، بسیار جالب توجه است.»

در آبان‌ ماه ۹۸ و به دنبال افزایش سه برابری قیمت بنزین در ایران، شهروندان از روز ۲۴ آبان اقدام به برگزاری تجمعات اعتراضی در بیش از ۱۰۰ شهر در سراسر کشور کردند. طبق اعلام منابع حقوق بشری این تجمعات از همان ساعت اولیه تا روزهای بعد با سرکوب خشونت‌آمیز پلیس و نیروهای امنیتی مواجه شد که در جریان آن صدها نفر کشته، زخمی و بازداشت شدند.