بنا بر گزارش هرانا، وب‌سایت خبری مجموعه فعالان حقوق بشر، زندانیان محبوس در زندان شهرستان سراوان واقع در استان سیستان و بلوچستان با مشکلات متعددی از جمله کف‌خوابی به دلیل تراکم بالای جمعیت زندانیان، بهداشت و تغذیه نامناسب و عدم رعایت اصل تفکیک جرائم روبه‌رو هستند.

به گفته یکی از اعضای خانواده زندانیان، گاه تا ۷۵ زندانی در یک اتاق نگهداری می‌شوند که تعداد پُر شماری از آن‌ها کف‌خواب هستند و به ازای هر زندانی یک پتو به آن‌ها داده می‌شود.

زندان سراوان شامل ۳ بند مردان، یک بند اطفال و چهار واحد قرنطینه است که با احتساب زندانیان رأی باز حدود ۸۰۰ زندانی بدون اصل تفکیک جرائم در این زندان نگهداری می‌شوند.

بر اساس این گزارش، غذای زندان نیز از کیفیت کافی برخوردار نیست و زندانیان اغلب مواقع گرسنگی را تجربه می‌کنند و علاوه بر این تمامی زندانیان به فروشگاه زندان دسترسی ندارند و شماری از آنان مسئول خرید سایرین هستند.

در این گزارش، یکی دیگر از اعضای خانواده زندانیان محبوس در زندان سراوان با اشاره به این‌که زندانیان مجبور به پرداخت هزینه‌های تعمیرات تمامی تجهیزات سرمایشی، گرمایشی سماور، روشنایی و شیر آب هستند، گفته است:

«در برخی موارد نیز هزینه خرید تجهیزات مورد نیاز زندان مانند ترانس جوش و دیگر لوزام صنعتی هم از زندانیان گرفته می‌شود و زندانیانی که وضع مالی مناسبی دارند در ازای دریافت مرخصی پنج تا ۱۰ روزه مجبور به خرید لوازمی برای زندان می‌شوند.»

وضعیت نامناسب زندانیان سراوان در استان سیستان و بلوچستان در حالی‌ست که به گفته یکی از زندانیان که اخیرا به مرخصی اعزام شده، از فراوانی و سهولت دسترسی به مواد مخدر و هم‌چنین ضرب و شتم زندانیان توسط مسئولان این زندان خبر داده است.

این منبع آگاه هم‌چنین به هرانا گفته است:

«سلیمان کر، رییس اجرای احکام، سامانی، مسئول پاس کلید، ،کریم کشته، مسئول بهداری و فهیم‌زاده، یکی دیگر از مسئولان این زندان، اقدام به ضرب و شتم زندانیان می‌کنند. این افراد به همراه مسئول سالن ملاقات، مسئول کارگاه و مسئول تصمیم‌گیر برای اعزام به مرخصی در مواردی از زندانیان رشوه می‌گیرند.»

در این گزارش هم‌چنین آمده است که زندانیان محبوس در زندان سراوان از خدمات درمانی مناسب محروم هستند و در طول یک هفته تنها یک بار، پزشک در زندان حاضر شده و مسئول بهداری زندان در خصوص این‌که چه کسی توسط پزشک معاینه شود، تصمیم‌گیری می‌کند.

در سال‌های اخیر گزارش‌های متعددی از وضعیت نامناسب زندان‌ها و بدرفتاری با زندانیان و بازداشت‌شدگان در زندان‌های ایران منتشر شده است.

مردادماه سال ۱۴۰۰ گروه هکری که خود را «عدالت علی» معرفی کرد، ویدئوهایی از داخل زندان منتشر کرد. ویدئوهایی که حکایت از بدرفتاری با زندانیان، کتک زدن، شکنجه و شرایط نامناسب آن‌ها داشت.

به دنبال انتشار فایل‌های تصویری از وضعیت زندان‌ها، شهریورماه همان سال، حمزه سواری لفته، زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی‌شهر کرج، طی نامه‌ای نسبت به وضعیت نامناسب زندان‌های کشور واکنش نشان داد. سواری طی این نامه ضمن اشاره به گوشه‌ای از تجربیات خود در زندان، از جمله مهمترین دلایل عدم ایجاد تغییر در وضعیت زندان‌ها را نبود نظارت، عدم مسئولیت‌پذیری و انکار برخورد غیرانسانی و غیرقانونی با زندانیان عنوان کرد. این زندانی سیاسی محکوم به حبس ابد در بخشی از نامه خود نوشت:

«در طول شانزده سال حبسی که تاکنون گذرانده‌ام، با کسر نه ماه انفرادی در بازداشتگاه‌های اداره اطلاعات اهواز و شیراز و سه ماه حبس در زندان شیبان و هفت سال اخیر حضور در زندان رجایی‌شهر، هشت سالش را در زندان کارون سپری کرده‌ام. این هشت سال تلخ‌ترین دوران حبسم بوده است، دورانی که برای رهایی از آن، تبعید خودخواسته به رجایی‌شهر و دور افتادن از شهر و خانواده را به جان خریدم.»

هم‌چنین دی‌ماه ۹۹ در پی رسانه‌ای شدن خبر چندین مورد ضرب و شتم زندانیان، نزدیک به ۷۰ زندانی سیاسی طی بیانیه‌ای نسبت به برخورد غیرانسانی با زندانیان اعتراض کردند.

پیش‌تر سازمان‌های ناظر بر وضعیت حقوق بشر در ایران، بدرفتاری و شکنجه زندانیان و بازداشتی‌های شهرستان‌ها را گزارش کرده بودند. آن‌ها می‌گویند رفتارهای غیرانسانی و شکنجه زندانیان و بازداشتی‌ها در شهرستان‌ها به مراتب بیشتر از زندان‌های پایتخت و مرکز رایج است.

اما در اغلب موارد به دلایل گوناگونی از جمله، عدم دسترسی زندانیان به سازمان‌های حقوق بشری و رسانه‌ها، نقض حقوق زندانی در زندان‌های شهرستان‌ها کمتر و یا هیچ گاه رسانه‌ای نمی‌شود.