پس از افزایش تنش‌ها میان حکومت ایران و آذربایجان که هفته گذشته بالا گرفت، اکنون باکو از دستگیری متهمان به جاسوسی برای حکومت ایران خبر داده است.
دولت آذربایجان اعلام کرد پنج تبعه خود را که در حال جمع‌آوری اطلاعات نظامی بوده‌اند به اتهام جاسوسی برای جمهوری اسلامی ایران بازداشت کرده است.
سرویس‌های امنیتی باکو اعلام کردند که این بازداشت‌ها به عنوان بخشی از «اقدام‌ها با هدف مقابله با فعالیت‌های مخرب اطلاعاتی انجام‌شده توسط سرویس‌های مخفی ایران علیه آذربایجان» صورت گرفته است. طبق گزارش نهادهای امنیتی باکو این پنج نفر در حال جمع‌آوری اطلاعات درباره ارتش، از جمله نحوه خرید پهپادهای اسرائیلی و ترکیه‌ای و زیرساخت‌های انرژی آذربایجان بودند.
طبق گزارش شبکه الجزیره باکو پیشتر در اوایل نوامبر هم از دستگیری ۱۷ مرد خبر داده بود که به گفته مقام‌های آذربایجان، متعلق به یک «گروه مسلح غیرقانونی تشکیل شده توسط ایران در خاک آذربایجان» بودند.
هویت این افراد مشخص نشده است. این احتمال وجود دارد که بازداشت‌شدگان وابسته به سپاه قدس یا گروه موسوم به «تیپ حسینیون» باشند که توسط سپاه قدس و حکومت جمهوری اسلامی سازماندهی شده است. «حسینیون»، متشکل از تعدادی از شهروندان آذربایجانی است که عموماً در حوزه‌های علمیه ایران درس طلبگی خوانده‌اند و برخی اعضای آن در جنگ سوریه و برنامه نظامی جمهوری اسلامی برای حفظ حکومت بشار اسد حضور داشته و کشته یا زخمی شدند.
الهام علی‌اف، رئيس جمهوری آذربایجان پیشتر از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته بود اعضای تیپ حسینیون را که «مرتکب جنایت علیه بنیان قانون اساسی آذربایجان شده‌اند و در فهرست تحت تعقیب بین‌المللی هستند» به این کشور استرداد کنند. این درخواست بی‌پاسخ گذاشته شد.
باکو و تهران هفته گذشته یکدیگر را به لفاظی‌های خصمانه متهم کردند.
روز پنج‌شنبه و جمعه ۱۹ و ۲۰ آبان‌ماه، سفیران ایران و آذربایجان در پایتخت‌های این دو کشور به وزارت خارجه احضار شدند. ابتدا سفیر آذربایجان در تهران به وزارت خارجه فراخوانده شده و به او اعلام شد که تهران از «اظهارات غیردوستانه مقامات عالی جمهوری آذربایجان و سیاه نمایی رسانه‌های این کشور» خرسند نیست. در مقابل، روز جمعه، عباس موسوی، سفیر ایران در باکو به وزارت خارجه آذربایجان فراخوانده شد تا علاوه بر طرح دوباره درخواست علی‌اف، «نارضایتی و نگرانی جمهوری آذربایجان در رابطه با پروپاگانداهای راه افتاده علیه این کشور در رسانه‌های ایرانی، لفاظی‌های تهدیدآمیز مقامات سیاسی و نظامی ارشد که با روح روابط دو کشور هم راستا نیستند» را به مقام‌های تهران ابلاغ شود.
گفته می‌شود ایران همچنین آذربایجان را به دامن‌زدن به احساسات جدایی‌طلبانه در ایران متهم کرده است.
محل مورد مناقشه دیگر میان تهران و باکو روابط آذربایجان و اسرائیل است.
جمهوری اسلامی مدت‌هاست آذربایجان را به بازکردن پای اسرائیل به مرزهای ایران متهم می‌کند. اسرائیل از مهم‌ترین شریک‌های نظامی آذربایجان و تأمین‌کنندگان تسلیحات این کشور است.
حکومت ایران مدعی است آذربایجان از طریق مسیر موسوم به دالان زنگزور به‌دنبال فراهم‌کردن زمینه‌ای برای تسهیل تردد اسرائیل و ناتو در منطقه است.
منطقه ارمنی‌نشین زنگزور در خاک ارمنستان قرار دارد اما در جنگ قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ به‌دست آذربایجان افتاد. با وجود توافق پیشین ایران برای مشارکت در ساخت بزرگراهی ۵۵ کیلومتری برای اتصال زنگزور از ایران به نخجوان اکنون اختلاف‌ها بر سر راه‌اندازی این دالان بالا گرفته است. بخشی از این دالان (کریدور) با گذر از خاک ارمنستان (استان سیونیک) مناطق مرکزی جمهوری‌آذربایجان را به نخجوان و ترکیه متصل می‌کند. طبق گزارش‌ها اما باکو قصد دارد حوزه قضایی ارمنستان را بر دالان زمینی زنگزور و دسترسی ایران را به این مسیر محدود کند. ایران می‌گوید این کار مسیر را به‌روی نیروهای ناتو و اسرائیل و در خلاف جهت منافع ایران و روسیه باز می‌کند و با آن اعلام مخالفت کرده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در اکتبر گفته بود: «ایران اجازه مسدود شدن مسیر ارتباطی خود با ارمنستان را نخواهد داد». او افزوده بود که «برای تأمین این هدف»، تمرین‌های نظامی گسترده‌ای در مرز با آذربایجان برگزار شده است.
در عین‌حال آذربایجان یکی از شرکای تجاری مهم جمهوری اسلامی است و به‌همین خاطر در سال‌های گذشته حکومت ایران به‌طور نسبی تلاش کرده از روابطش با باکو تنش‌زدایی کند.
حجم مبادلات تجاری ایران و جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۴۴۰ میلیون و ۸۱۰ هزار دلار، صادرات جمهوری آذربایجان به ایران ۴۳ میلیون و ۲۸۷ هزار دلار و واردات از آن ۳۹۷ میلیون و ۵۲۳ هزار دلار بوده است. مجموع مبادلات تجاری دو کشور در چهار ماه نخست سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۱۶۵ میلیون و ۷۱۸ هزار دلار آمریکا که ۱۵ میلیون و ۶۳۱ هزار دلار صادرات جمهوری آذربایجان به ایران و ۱۵۰ میلیون و ۷۸۰ هزار دلار واردات از ایران بوده است.