کمیته نوبل نروژ جمعه ۱۴ مهر / ۶ اکتبر با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و حقوق زنان در ایران برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ شد.
کمیته نوبل در بیانیه خود آورده است که این جایزه به‌دلیل مبارزه نرگس محمدی «با ستم بر زنان در ایران و مبارزه برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه»، به او اهدا می‌شود.
کمیته نوبل با بیان این‌که نرگس محمدی همچنان در زندان است، آورده است:
مبارزه شجاعانه او با هزینه‌های شخصی بسیار زیادی همراه بوده است. رژیم در مجموع ۱۳ بار او را دستگیر کرده، پنج بار مجرم شناخته و در مجموع به ۳۱ سال زندان و ۱۵۴ ضربه شلاق محکوم کرده است.
کمیته نوبل همچنین در بیانیه خود به جنبش سراسری «زن، زندگی، آزادی» پس قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی اشاره کرده و ضمن یادآوری از کشته‌شدگان، مجروحان و بازداشت‌شدگان جنبش، با اعلام این‌که «رژیم به‌شدت اعتراضات را سرکوب کرد»، تأکید کرده است که « شعار زن، زندگی، آزادی تظاهرکنندگان به‌درستی بیانگر فداکاری و فعالیت نرگس محمدی است».
بیانیه کمیته نوبل افزوده است که «او از مبارزه زنان برای حق داشتن زندگی کامل و شرافتمندانه حمایت می‌کند. این مبارزه در سراسر ایران با آزار و اذیت، زندان، شکنجه و حتی مرگ روبه‌رو شده است».
در بیانیه همچنین گفته شده که نرگس محمدی برای آزادی بیان و حق استقلال برای همه، و علیه حکم اعدام و قوانینی که زنان را ملزم به پوشاندن بدن خود می‌کنند، مبارزه کرده است.
کمیته نوبل با اشاره به این‌که نرگس محمدی حتی از درون زندان نیز با جنبش «زن، زندگی، آزادی» همراهی و بارها پیام‌هایی منتشر کرده، گفته است:
کمیته نوبل نروژ با اعطای جایزه صلح نوبل امسال به نرگس محمدی می‌خواهد از مبارزه شجاعانه او برای حقوق بشر، آزادی و دموکراسی در ایران تقدیر کند. جایزه صلح امسال همچنین از صدها هزار نفری که در سال گذشته علیه سیاست‌های تبعیض‌آمیز و ظلم رژیم تئوکراتیک علیه زنان تظاهرات کردند، قدردانی می‌کند.
بیانیه در پایان افزوده است:
اعطای جایزه به نرگس محمدی از سنت دیرینه‌ای پیروی می‌کند که در آن کمیته نوبل نروژ جایزه صلح را به کسانی اعطا کرده است که برای پیشبرد عدالت اجتماعی، حقوق بشر و دموکراسی تلاش می‌کنند. این‌ها پیش‌شرط‌های مهمی برای صلح پایدار هستند.
با اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی جنبش دادخواهی ایران نیرومندتر خواهد شد.
کمیته نوبل بیش از یک سال صدها نامزد مورد نظر برای دریافت جایزه نوبل صلح را بررسی کرد. در این فهرست علاوه بر نرگس محمدی، نام محبوبه سراج، کنشگر افغانستانی نیز دیده می‌شد و این احتمال می‌رفت که این دو به‌طور مشترک جایزه را دریافت کنند.
گفته می‌شد که در این فهرست همچنین نام‌های نیلوفر حامدی و الهه محمدی، دو روزنامه‌نگاری که پرده از قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی برداشتند و بیش از یک سال است در اوین زندانی‌اند، نسرین ستوده، وکیل دادگستری و مسیح علی‌نژاد، بنیانگذار کمپین آزادی‌های یواشکی نیز قرار داشته است.
در میان زنان افغانستانی به‌جز محبوبه سراج، فوزیه کوفی، نایب رئیس مجلس ملی افغانستان و سیما سمر، نخستین معاون زن رئیس جمهوری این کشور، ظریفه غفاری‌فر اولین شهردار زن افغانستان و حسنه سید که توسط مجله فوربس به‌عنوان یکی از زنان تاجر برجسته افغانستان معرفی شده دیده می‌شدند.
شیرین عبادی، حقوق‌دان و فعال حقوق بشر تنها ایرانی است که تاکنون جایزه نوبل صلح را دریافت کرده است.
شیرین عبادی یک روز پیش از اهدای نوبل صلح در پیامی به زمانه درباره اهمیت این جایزه و کارکرد سیاسی آن گفت:
«جایزه نوبل ارتباط تنگاتنگی با سیاست روز جهان دارد. منظور از سیاست روز این نیست که جایزه نوبل را می‌دهند تا حکومتی تثبیت بشود یا حکومتی را براندازند یا کسی به قدرت سیاسی برسد. منظور از سیاست روز این است که جایزه نوبل را با توجه به مشکلات بین‌المللی که در سطح جهان مطرح است، به کسی یا کسانی می‌دهند که سوژه بیشتر مورد نظر را به شکل بهتری نمایندگی می‌کنند.»
جایزه نوبل صلح بر خلاف سایر جوایز نوبل که در استکهلم اهدا می‌شوند در اسلو پایتخت نروژ اعطا می‌شود.