به‌گزارش خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا)، دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل با ارسال یادداشتی به کشورهای عضو سازمان ملل رسماً پایان تحریم‌های موشکی علیه ایران در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را اعلام کرد.
قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل تأمین، فروش و انتقال سامانه‌های موشکی، خودروهای زرهی، توپخانه سنگین، بالگردهای تهاجمی، هواپیماهای جنگنده و ناو به ایران را ممنوع کرده بود. همچنین براساس این قطعنامه ارائه آموزش‌های فنی یا تأمین قطعات یدکی یادشده نیز منع شده بود.
این قطعنامه می‌گفت محدودیت تسلیحاتی پنج سال پس از امضای برجام، یعنی در تاریخ ۲۶ مهر ۱۴۰۲ / ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ و با گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی لغو می‌شود که نیمه‌شب چهارشنبه به‌وقت نیویورک چنین شد. لغو این محدودیت‌ها بخشی از برجام نبود، اما امتیازی بود که مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران به‌دست آوردند.
رزماری دی‌کارلو، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل در نامه‌ای جداگانه به نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل گفته است:
از آن‌جایی که تصویب برجام در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵ رخ داد و هیچ گزارشی [از آژانس] ارائه نشد، این دوره هشت ساله در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ به پایان رسید.
به‌گفته دی‌کارلو دبیرخانه شورای امنیت روز گذشته پنج‌شنبه ۲۷ مهر / ۱۹ اکتبر، نام ۲۳ فرد و ۶۱ نهاد مشمول تحریم‌ها را از تارنمای شورای امنیت حذف کرد.
سایر تحریم‌های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی و تحریم‌های مربوط به تسلیحات متعارف و سبک در اکتبر سال ۲۰۲۰ پایان یافته بود.
ایرنا نوشته است: «بدین ترتیب تمام تحریم‌های مرتبط با افراد و نهادهای ایرانی در سازمان ملل خاتمه یافته است.»
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران چهارشنبه ۲۶ مهر / ۱۸ اکتبر در واکنش به پایان تحریم‌های اعمال‌شده سازمان ملل علیه برنامه موشکی ایران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایران دیگر موضوع هیچ محدودیتی در چارچوب شورای امنیت نیست.» باقری کنی افزود:
همه اقدامات محدودکننده و تحریم‌هایی که در سطح ملی یا منطقه‌ای، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران وضع شده بود، باید خاتمه یابد. حفظ این قبیل محدودیت‌ها و یا وضع تحریم‌های جدید در این چارچوب، نقض صریح متن و روح قطعنامه ۲۲۳۱ است.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه در بیانیه‌ای نوشت «هرگونه اقدام… با هدف ایجاد محدودیت یا وضع تحریم در هرگونه تعاملات و همکاری‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نقض ماهوی قطعنامه محسوب می‌شود» و «جمهوری اسلامی ایران، متقابلاً حق اقدامات مقتضی برای تأمین منافع ملی خود را محفوظ می‌‌دارد».
در برجام، جمهوری اسلامی ایران موافقت کرده بود برنامه هسته‌ای خود را در ازای لغو تحریم‌های ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل محدود کند. براساس بندهای ۲۰ و ۲۵ پیوست شماره پنج برنامه اجرا در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا پذیرفته بود که در سال هشتم اجرای برجام مصادف با ۲۶ مهرماه سال ۱۴۰۲، تحریم‌های جمهوری اسلامی را لغو کند.
با این حال اتحادیه اروپا سه‌شنبه ۲۵ مهر / ۱۷ اکتبر اعلام کرد که پس از موعد ۱۸ اکتبر هم اقدام‌های محدودکننده دسترسی حکومت ایران به تسلیحات را تحت «تحریم‌های منع اشاعه» حفظ خواهد کرد.
بر اساس بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا منتشر شد، شورای اروپا با اتکا به ارزیابی‌های خود اعلام کرد «دلایل معتبری» برای خودداری از لغو محدودیت‌های تسلیحاتی در ۲۶ مهر ۱۴۰۲ / ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ ۱۴۰۲ وجود دارد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز چهارشنبه ۲۶ مهر / ۱۸ اکتبر اعلام کرد که علیه ۱۱ فرد، هشت نهاد و یک کشتی که در حمایت از برنامه موشک‌های بالستیک و پهپادهای ایران فعالیت می‌کردند، تحریم‌هایی اعمال کرده است.
طرف‌های غربی برجام همچنان نگران برنامه موشکی ایران هستند. به همین دلیل هر بار که جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته ماهواره‌ای به فضا فرستاده است، تهران و غرب وارد مجادله لفظی شده‌اند. جنگ اسرائیل و غزه نیز بر این نگرانی‌ها افزوده است.
به نظر می‌رسد که جنگ در اوکراین نیز تأثیر زیادی بر تصمیم کشورهای غربی در ادامه تحریم‌های خود علیه ایران داشته است. آن‌ها معتقدند که ایران انواع پهپادهای تهاجمی و انتحاری را در اختیار روسیه قرار داده و این حمایت‌ها به پهپاد هم محدود نمی‌شود و ایران موشک‌هایی را هم به روسیه داده است.
تهران می‌گوید طرفدار حل مسئله جنگ اوکراین از طریق گفت‌وگو است و ماه‌ها پیش از جنگ به مسکو هواپیماهای بدون سرنشین داده است.
مسکو سه‌شنبه ۲۵ مهر / ۱۷ اکتبر در بیانیه‌ای از لغو تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران استقبال کرد و گفت: «تأمین تجهیزات موشکی ایران دیگر نیازی به تأیید شورای امنیت سازمان ملل ندارد.»
روسیه از اتحادیه اروپا و آمریکا نیز خواست که تحریم‌های خود علیه جمهوری اسلامی را لغو کنند.
از منظر توافق هسته‌ای نیز قرار بود طبق توافق برجام ذخایر اورانیوم ایران را به ۳۰۰ کیلوگرم و غنی‌سازی را به ۳,۶۷ درصد -برای استفاده در سوخت نیروگاه هسته‌ای- محدود شود. با خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸، جمهوری اسلامی ایران به سمت توسعه شتابان برنامه هسته‌ای قدم برداشت تا آن‌جا که بر مبنای آخرین گزارش آژانس بین‌المللی هسته‌ای، ایران به‌رغم کُندکردن سرعت غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم، ۱۲۱,۶ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده دارد. جمهوری اسلامی مشکلات زیادی را نیز بر سر نظارت آژانس بر برنامه هسته‌ای‌اش ایجاد کرده.
ایران اکنون در حال حفظ تماس با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل برخی از پرونده‌های برجسته مرتبط با برنامه هسته‌ای خود است. در حالی که آژانس از همکاری ناکافی ایران انتقاد می‌کند و تهران آژانس را به کاربرد انگیزه‌های سیاسی در تصمیمات خود متهم می‌کند.