برگرفته از تریبون زمانه *  

تا قبل از مرگ نامی نداشت  سارا، خواهرم و دخترم بود. پروانه شد آبی نامش نهادند آبی عشق، دختر بی نام ما عاشق بود .عاشق فوتبال. در روز سه‌شنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۷ ، با”لباس مبدل. کلاه‌گیس آبی و یک پالتوی بلند به ورزشگاه “آزادی” برای تماشای بازی استقلال تهران و العین امارات، در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا، به استادیوم آزادی رفت در مقابل استادیوم آزادی بازداشت شد سه روزی در زندان ورامین بود.

در این سه روز در زندان ورامین بر او چه رفت؟

با قرار وثیقه ۵۰ میلیون تومانی بدون گوشی موبایلش آزاد می‌شود. خواهر سحر خدایاری به شهروند گفت: “روز شنبه او را با وثیقه آزاد کردیم. اما او رفتارش تغییر کرده بود. خیلی ناراحت و گوشه‌گیر شده ‏بود. زمانی که برای پس گرفتن موبایلش به دادگاه انقلاب مراجعه می‌کند به او گفته می‌شود که به شش ماه حبس محکوم شده و گوشی موبایلش هم به او پس داده نمی‌شود. آبی ۲۹ ساله خشمگین و در مقابل دادگاه انقلاب با خشم و فریاد شعار گویان یک دبه بنزین را روی خود ریخت. شعله کشید. سوخت و پر پر شد با ۹۰ درصد سوختگی از نوع درجه ۳ به بیمارستان منتقل شد. پدر در میانه درد و فاجعه به فکر آبرویش بود که بر باد نرود. نام دخترش را در مصاحبه نمی‌گوید.

او از گروهای سیاسی نبود اما جنازه او را همچون همه آزادیخواهان، در این چهل سال تحویل خانواده اش ندادند. دو روز بعد از دفن جنازه -اش در قم ، به خانواده مرگش را اعلام کردند. دختر بی نام ما بعد از مرگ نامدار شد . نامش “سحر خدایاری” بیست و نه ساله فارغ التحصیل، زبان و کامپیوتر متولد روستای سلم در استان چهار محال و بختیاری و ساکن قم بود.

همانگونه که  به مادر ندا آغا سلطان، هاجر رستمی و نامزدش و پدرش …. در سال ۱۳۸۸ در جنبش سبز  فشار آوردند تا برای انکار واقعیت ، در در تلویزیون مصاحبه کنند ، پدرسحر،حیدر علی خدایاری را هم آوردند و در تلویزیون. در برنامه اخبار ۲۰:۳۰.

در اخبار گزارشی از ماجرای دختر آبی پخش شد. پدر طبق روال برنامه بیست و سی طوطی وار همه آنچه را مسئولین خواستند، بیان کرد .دختر نازنینش را چنان گفت که می خواستند:

“او بیماری اعصاب و روان داشت، حالش اصلا خوب نبود، چند سالی قرص و دارو میخورد، البته مادرش یواشکی به او دارو میداد، چون خودش معتقد بود که بیماری ندارد. مرتب دارو را در چایی و نوشیدنی به دخترم میداد، ولی از یک ‌سال پیش دارو را قطع کرد. دکتر گفته بود وقتی دارو را قطع میکنید، باید مواظبش باشید، چون ممکن است کارهای خطرناک کند. دکترمی‌گفت این داروها ضرر دارد، حتی ممکن است نابینا شود. مادرش هم می‌ترسید برای همین داروها را قطع کرد”

خواهرسحر:”خواهرم مریض دو قطبی بود “.

دوست سحردانشجوی روانشناسی گفت: او مریض نبود تنها عاشق فوتبال بود و عاشق آبی پوش ها

تنها پایش رها از خشم او، در کفش کتانی – نقاشی از عفت ماهباز

طی چهل سال گذشته در ایران همه کسانی که خودسوزی اعتراضی کردند  به بیماری روانی و یا افسردگی حاد متهم شدند . از جمله هما دارابی. روانپزشک و استاد دانشگاه و در اسفند ۱۳۷۲ در میدان تجریش تهران .”نیوشا فرهی” هوادار سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران،در مقر سازمان ملل در نیویورک شهریور ۱۳۶۶. “محمدرضا کلاورزانی مقدم” جانباز جنگ مقابل مجلس شورای اسلامی در اسفند ۱۳۸۷ .

در حالیکه خبر این فاجعه به سراسر جهان انعکاس یافته است در برنامه اخبار بیست و سی در تلویزن ملی همه چیز انکار شد یعنی نه  آبی دستگیر شده بود و نه دادخواستی برایش داده بودند.

انکاری همچون حکایت فروش دختران قوچان در آغاز مشروطیت . سحر هم همچون دختران قوچان بی نام بود آنان دختران ایران نامیده شدند همچون سحر آبی ما که دختر ایران است . نام .سحر آبی در کنار ندا  و سهراب ،امیر و ترانه و… در بین آنان که برای “حق رای” و آزادی کشته شدند در تاریخ و در یادها خواهد ماند.

آبی هم چون همه زنان برابری خواه حقی ساده می خواست سهمی از آزادی در ورزشگاه “آزادی” را . می خواست کنار مردان و زنان دیگر بنشیند، بازیکنان استقلال را تشویق کند کاپیتان فرهاد را آرش برهانی و مسعود شجاعی را. او خود را به اتش کشید برای حقی ساده ، حقی که سالها است مردان این سرزمین از آن بهره مندند . آبی این حق را برای همه زنان و دختران ایران زمین که همه حقوقشان همچون نان و نفس آب. طبیعی ترین و ابتدایی ترین حق زنان است را می خواست.

آبی سوخت و  شعله کشید. پر پر شد.  دود شد بالا رفت و چرخید و چرخی تا ورزشگاه “آزادی”، خاکستر ش را باد برد به پهنای ایران و جهان گستراند. از خاکسترش ققنوسی برخاست و این ققنوس گرد شهر ایران زمین می چرخد و می چرخد. آبی شیر دلانه توپ را به زمین بازی استقلال ، پرسپولیس و تراکتور سازی و بندر انزلی و فولاد اصفهان و …. تیم ملی ایران انداخت و اکنون زیر پای شماست توپی که بعد از این دیگر بوی تن سوخته آبی را دارد . و به قهرمانان این کشورو به تماشاچیان سرخ پوش و آبی پوش  پیامی را می رساند: حق زنان این کشور است در کنار شما و برابر با همه شما  به تماشای بازی فوتبال بنشینند. ققنوس آبی ما  پرسشگر است. صدای مرا شنیدید ؟ کاپیتان فرهاد و مسعود شجاعی برهانی، علی کریمی و وریا غفوری حنیف عمران زاده ،میلاد میلادی ، میلاد زکی پور فرشید اسماعیلی ، خسرو حیدری ، محمد تقوی ، ارش رضاوند، میثم تیموری داریوش شجاعیان ومهدی قائدی، مهدی نوراللهی و رضا آذری ، اسماعیلی محمدرضا آزادی و محمد مسلمی‌پور محمد امین اسدی وحید نامداری…….؟ برابری و ورود به “آزادی”  کی نوبت دختران ایران است ؟توپ آبی پرسشگر در زمین شماست و در زمین و کنار همه زنان و مردان این سرزمین .

لینک مطلب در تریبون زمانه

زیرنویس:

شعر از احمد شاملو

افسانه نجم‌آبادی مورخ و استاد دانشگاه هاروارد در کتاب «حکایت دختران قوچان، از یادرفته‌های انقلاب مشروطیت» به این ماجرا پرداخته و موشکافانه پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن را تحلیل کرده است:
فروش دختران قوچانی به ترکمانان و ارامنه‌ی عشق‌آباد در بهار سال ۱۲۸۴ هجری شمسی در دوران حکومت آصف‌الدوله در خراسان، و به اسارت رفتن زنان باشقانلو در پاییز همان سال در حمله‌ی ترکمانان به ناحیه‌ی بجنورد در زمان حکمرانی سالار مفخم رخ داد.

حکایت فروش دختران قوچان در آن دوران باعث برانگیختن شور سیاسی و خشم مردم علیه بی‌عدالتی شد و به سرعت تبدیل به یکی از داستان‌های تظلم «ملت» علیه «دولت» ساخت و بدین ترتیب بود که زبانزد عام و خاص گشت. به عبارتی، بازگویی‌های این داستان در ایجاد احساس «تعلق ملی» موثر افتاد و «دختران قوچان» در این بازگویی‌ها «دختران ایران» شدند. به‌‌‌‌ همان اندازه یکی از مضامین تاثیرگذار در انقلاب مشروطه به شمار می‌آید. اما سوال دیگری که در این زمینه مطرح می‌شود این است که چرا حکایت دختران قوچان به همین سادگی از یاد می‌رود؟ چرا تاریخ‌نگاری ما ضرورتی نمی‌دید تا دست‌کم بخش‌هایی از این داستان را مکتوب کند؟»

مسعود شجاعی کاپیتان تیم ملی: بدون شک امروز هم خودسوزی دختری که دلیل کارش، تمدید حکم بازداشتش به اتهام تلاش برای دیدمیک مسابقه فوتبال بوده برای آیندگان غیرقابل درک و نشات گرفته از تفکری پوسیده و چندش‌آور است.

🔹مسعودشجاعی، کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران، در واکنش به خبر درگذشت سحر خدایاری، موسوم به «دختر آبی» در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «امروز تلخ‌ترین و غم‌انگیز‌ترین برد تیمملى بود. ما دو گل زدیم و بازى را در زمینبردیمولى برنده نشدیم. باختیمچون‌کهدیگر سحر نبود. شرم بر من که نتوانستم کارىکنم و ننگ بر کسانیکه بدیهى‌ترین حق سحر و سحرها را گرفتند. تسلیت به خانواده ایشان و همه دختران ایران.»

پروانه سلحشوری: چرا در برابر خودسوزی یک دختر جوان نماینده مجلس در ایران از بی‌‌تفاوتی جامعه نسبت به خودسوزییک دختر جوان انتقاد کرده و گفته است که چنین اتفاقی در هر جای دیگری در دنیا با واکنش وسیع‌تری روبرو  می‌شد. او از مردم خواسته سکوت نکنند و دست به دست هم دهند.

.معصومه ابتکارمعاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده درمورد #دختر_آبی،معاونت زنان و خانواده از هفته گذشته پیگیروضع این دختر در بیمارستان بود که امیدوارم حالش بهبود یابد. دستیارم در بیمارستان حضور یافت و با خانواده گفتگو کردند. براساس شواهد و ضرورت با ریاست قوه قضائیه مکاتبه شد به انتظار اینکه این رویه ها تکرار نشود

دوست سحر، دختر استقلالی که خودکشی کرد: ▫️سحردوقطبی نیست

. طی چهل سال گذشته در ایران همه کسانی که خودسوزی اعتراضی کردند  به بیماری روانی و یا افسردگی حاد متهم شدندهما دارابی. روانپزشک و استاد دانشگاه و به علت اعتراضاتش به حجاب اجباری ممنوع‌التدریس شده بود در اسفند ۱۳۷۲ در میدان تجریش تهران خود را آتش زد. “نیوشا فرهی” هوادار سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران،در  شهریور ۱۳۶۶در اسفند ۱۳۸۷ نیز مردی که نام او “محمدرضا کلاورزانی مقدم” و جانباز جنگ اعلام شد مقابل مجلس شورای اسلامی دست به خودسوزی زد.

یک روز بعد از آن‌که مراسم خاکسپاری خاموش سحر به پایان رسید، بیمارستان مطهری اجازه پیدامی‌کند که خبر فوت او را منتشر کند.

پیام تسلیت باشگاه استقلال به خانواده «سحر خدایاری»

خانواده محترم خدایاری؛ درگذشت تلخ و غم‌انگیز فرزند دلبندتان، خانم «سحر خدایاری» موجب اندوه و تاسف فراوان مجموعه باشگاه استقلال و به خصوص هواداران این تیم شد. این ضایعه را به شما و همه بستگان داغدار تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال رحمت و مغفرت الهی برای ایشان و صبر و اجر و سلامتی برای شما، بازماندگان و طرفداران فوتبال مسألتمی‌کنیم.

وریا غفوری، کاپیتان استقلال: «کاش یک اتحاد همگانی داشتیم که خانم‌ها به حق‌شون که ورود با احترام به استادیوم‌های فوتبال است، می‌رساندیم»

‏فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، فیفا به مرگ سحر خدایاری بر اثر خودسوزی واکنش نشان داد/ ایران به ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه پایان دهد.

مقام‌های فیفا در پاسخ به یورونیوز در نامه‌ای اعلام کردند: «فیفا ضمن اعلام مراتب تسلیت خود به خانواده و دوستان سحر، بار دیگرمقام‌های ایران را به تأمین آزادی و امنیت زنانی که در کارزار مشروع پایان دادن به ممنوعیت ورود به ورزشگاه‌ها شرکت دارند، فرامی‌خواند.»/ یورونیوز

جعفر پناهی کارگردان ایرانی، با انتشار این بریده کوتاه از فیلم سینمایی آفساید در صفحه‌ی اینستاگرام خود نوشت:

وقتی فیلم آفساید را ساختم دوستی به من گفت ؛ نمی‌ترسی؟ پرسیدم : از چی؟ گفت : فردا که اجازه بدهند زنها بروند استادیوم این فیلم، فیلم تاریخ مصرف دار خواهد بود. سیزده سال از ساخت فیلم آفساید می‌گذرد، دختران ایرانی در جمهوری اسلامی تنها شهروندانی در جهان هستند که هنوز در آفسایدند. می‌دانستم که حتی اگر روزی روزگاری این محدودیت‌ها برداشته شود تاریخ کشورم را به ثبت رسانده‌ام که تا ابد ننگ‌اش به نام کسانی که این محدودیت‌ها را بر سرزمینم روا داشته‌اند باقی خواهد ماند. اما باید اعتراف کنم که هرگز تصور این چنین سرنوشتی را برای سحر خدایاری معروف به دختر آبی،نمی‌کردم. بخصوص در چنین روز معنی داری.”

علی کریمی در واکنش به خودسوزی دختر آبی، تا اطلاع ثانوی رفتن به ورزشگاه را تحریم کرد.

▪️باشگاه تراکتوردرگذشت دخترآبی را تسلیت گفت.

▫️پیام تسلیت باشگاه تراکتور در پی درگذشت غم انگیز «سحر خدایاری» هوادار باشگاه استقلال

▫️دراین پیام آمده است: همزمان با روز عاشورای حسینی خبر درگذشتخانم سحر خدایاری باعث غم و اندوه خانواده بزرگ و میلیونی تراکتور شد.

معتقدیم جان باختن در راه نیل به هدف و با عشق و علاقه به  فوتبال، ارزشمند و اقدامی قابل تامل هست و امیدواریم شرایط فوتبال ایران در آینده به شکلی پیش رود که شاهد حضور خانواده‌ها در فضای سالم و با نشاط ورزشگاه‌ها باشیم.

ما به عنوان عضوی کوچک از خانواده بزرگ تراکتور، این ضایعه دردناک را خدمت خانواده‌ی آن مرحومه و تمامی علاقه‌مندان به فوتبال به ویژه هواداران تیم استقلال تسلیت عرض می‌کنیم و از خداوند متعال رحمت و مغفرت الهی برای آن مرحومه مسالت می‌نمائیم.