روابط بین ریاض و دمشق بعد از اعتراضات فراگیر سوریه برای برکناری بشار اسد رو به تیرگی گذاشت. گاردین به نقل از منابعی که در اختیار دارد می‌نویسد این احتمال وجود دارد که بعد از عید فطر روابط دو کشور عادی‌سازی شود. یک مقام سعودی به گاردین گفت:
«از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی‌هایی برای عادی‌سازی [روابط ریاض و دمشق] انجام شده اما پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است. تغییر رویدادهای در منطقه زمینه‌های گشایش را فراهم آورده‌اند.»
عادی‌سازی روابط ریاض و دمشق به معنای تحکیم قدرت بشار اسد است که در سال ۲۰۱۱ اعتراضات را به طرز خونینی سرکوب کرد و سپس با برخورداری از حمایت نظامی روسیه و ایران بر سر قدرت باقی ماند.
عادی‌سازی روابط ریاض با دمشق ممکن است به روند صلح تهران با ریاض هم کمک کند. به ابتکار و با پادرمیانی مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر بغداد گفت‌وگوهای تهران و ریاض برای از سرگیری روابطشان همچنان در بغداد پشت درهای بسته ادامه دارد. گزارش‌های جسته و گریخته حاکی از پیشرفت این مذاکرات است.
به گزارش گاردین هیأت سعودی به ریاست خالد الحمیدان دوشنبه گذشته با علی المملوک، معاون رئیس‌جمهوری سوریه در امور امنیتی دیدار و گفت‌وگو کرد.
المملوک معمار سرکوب معترضان در سوریه و نماینده اسد در گفت‌وگو با مقامات نظامی روسیه است که از سپتامبر ۲۰۱۵ برای مقابله با مخالفان مسلح اسد در خاک آن کشور مستقرند. دو طرف توافق کرده‌اند که پس از عید فطر دیداری مفصل‌تر داشته باشند.
بر اساس این گزارش، دو طرف به‌عنوان اولین گام برای بازگرداندن روابط دمشق و ریاض در تمامی زمینه‌ها به حالت عادی، به توافی برای بازگشایی سفارت عربستان سعودی در سوریه دست پیدا کرده‌اند.
درهم‌تنیدگی جنگ سوریه با برجام
گاردین می‌نویسد ریاض با تسلیح مخالفان اسد در نزدیکی دمشق و تعرض به خاک اردن قصد داشت در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما زمینه‌ساز حمله نظامی آمریکا به سوریه و سقوط اسد شود اما بعد از حمله شیمیایی با گاز سارین در سال ۲۰۱۳ اوباما مجوز حمله هوایی به سوری را صادر نکرد و طرح ریاض به ثمر نرسید. دو سال بعد ارتش سوریه در آستانه فروپاشی قرار گرفت. به روایت رسمی، قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس در سفر به مسکو موفق شد در گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه حمایت نظامی آن کشور را به‌دست آورد.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در یک فایل صوتی که چندی پیش افشا شد این روایت رسمی را به چالش کشیده است. ظریف در بخشی از این صوت می‌گوید:
«ما ادعا می‌کنیم که آقای سلیمانی پوتین را به جنگ کشید. اما پوتین تصمیمش را گرفته بود. پوتین وارد جنگ شد، اما با نیروی هوایی، اما نیروی زمینی ایران را هم به جنگ کشید. ما تا آن زمان نیروی زمینی نداشتیم. سوری‌ها و اعراب و افغانی‌ها و داوطلبان بود.»
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از این صوت می‌گوید:
«چرا روسیه در حالی که می‌توانست از روی مدیترانه خاک سوریه را بزند اما از روی ایران زد. چرا هواپیماهای روسیه از روی ایران پرواز کردند. این اتفاق‌ها همه مال بعد از برجام است.»
بیشتر بخوانید: