بایگانی بخش تاریخ و یاد



برگی از تاریخ معاصر ایران – وبینار با حضور دو مورّخ

نگاهی به زندگی سیاسی و فکری خسرو روزبه، یکی از شخصیت‌های حزب توده ایران به مناسبت هشتادمین سالگرد تأسیس این حزب. وبیناری با شرکت سیاوش رنجبر دائمی و ناصر مهاجر.

حبیب لاجوردی، با ضبط صوت علیه فراموشی

۳ مرداد ۱۴۰۰، حبیب لاجوردی، مدیر پروژه تاریخ شفاهی ایران در مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد درگذشت.

وبینار: فلات‌‌ها و فکرها: تاریخ کوچک مسائل در قرن ایرانی – با امید مهرگان

این وبینار به تاریخ مسأله‌هایی می‌پردازد که در هر دوره‌ی خاص از صدر مشروطیت تا امروز در مرکز مباحثات فکری و نطق‌های سیاسی و چه بسا علاقه‌ی مردم در خیابان بوده است. با حضور امید...

از لا مینور به «نه»ی بزرگ – نگاهی به کنسرتوی «شهر خاموش» اثر کیهان کلهر

۲۶ اسفند سالروز بمباران شیمیایی حلبچه و موشک‌باران آبدانان در سال ۱۳۶۶ در استان ایلام است. ناصر همتی در این مقاله نگاهی دارد به کنسرتوی «شهر خاموش» کیهان کلهر که به باور او «از مویه...

محمود خوشنام، پژوهشگر موسیقی و همکار سالیان زمانه درگذشت

محمود خوشنام، پژوهشگر موسیقی در هشتاد و پنج سالگی در شهر بن آلمان درگذشت. خوشنام که عمری را در تبعید و دور از کشورش به سر برد، از آغاز به کار رادیو زمانه به جمع...

پرونده ویژه: پنجاهمین سالگرد واقعه سیاهکل

۱۹ بهمن ۱۳۴۹، یک گروه کوچک چریکی به یک پاسگاه ژاندارمری در شهرستان سیاهکل حمله کردند و این آغاز نمادین مبارزه مسلحانه و جنبش فدائی خلق در ایران علیه حکومت شاه بود. ۵۰ سال از...

عدالت‌خواهی در حد دفاع از دشمن

۲۷ نوامبر ۲۰۲۰: ۲۵۰ سال از حکم یک دادگاه به نفع سربازان بریتانیایی که آن روزها در سرزمین آمریکا منفورترین بودند می‌گذرد. حکمی که بدون شهامت اخلاقی، دفاعیه بی‌نقص و پایبندی بر...

روایت‌های از خاک برخاسته‌ی انقلاب – گفت‌وگو با لیلا فغفوری‌آذر و شاهین نصیری

«روایت‌های از خاک برخاسته‌ی انقلاب» سفری است به چهل سال قبل با تکیه بر گفت‌وگو با کنشگران و رهبران سیاسی ایران در نخستین سال‌های پس از انقلاب. لیلا فغفوری‌ آذر و شاهین نصیری گردآوری و...

«توده‌ای‌های کانون نویسندگان» چه می‌گفتند و چه می‌خواستند؟

جلال سرفراز- روی سخنم با مسعود نقره‌کار است. دوست قدیم و ندیم، که حالا در جایگاه دانای کل می‌کوشد تا تاریخ کانون نویسندگان ایران را تمام و کمال بازگو شود.

“کودتای ۵۳” – بررسی و نقد فیلم تازه‌ای درباره کودتای ۲۸ مرداد

سیاوش رنجبر دائمی − "کودتای ۵۳" نام یک فیلم مستند است که به کودتای مرداد ۱۳۳۲ با دخالت آمریکا و بریتانیا علیه محمد مصدق، نخست‌وزیر وقت ایران می‌پردازد. معرفی و نقد

تصحیح تاریخ دستگیری میرزا آقاخان کرمانی و شیخ احمد روحی

مهدی گنجوی - تاریخ دستگیری و آغاز تبعید میرزا آقاخان کرمانی و شیخ احمد روحی در عثمانی در منابع متعدد تاریخی دی ۱۲۷۳/ژانویه ۱۸۹۵) ذکر شده. اما این تاریخ دقیق نیست.

بدرالزمان قریب، مرجع شناخت زبان سُغدی

یک زبان در حال انقراض و یک پژوهشگر ممتاز. دانشمندان اروپایی به آثار قریب درباره زبان سغدی استناد می‌کنند. او جزو چهره‌های ماندگار ایران است.

میدان انقلاب تهران: قلبی که هنوز می‌تپد

رها رستمی – میدان انقلاب تهران، میدان خاطره‌هاست. این میدان فشرده تاریخ ایران معاصر است. نمادها عوض می‌شوند، میدان و اطرافش صحنه بحث و تظاهرات می‌شود، و نیز دستگیری و سرکوب. میدان همچنان مقاومت می‌کند.

به‌آذين: طرحی مينياتوری از سرگذشت جنبش روشنفکری ایران

کانون نویسندگان ایران متحول شده. مسعود نقره‌کار با اشاره به جناح‌بندی‌ها در کانون در سال‌های اول انقلاب ابعاد این تحول را نشان می‌دهد.

تاریخ فراموش شده ناسیونالیسم ایرانی

مهتاب دیوسالار − گفت‌وگو با افشین مرعشی، استاد تاریخ در دانشگاه اوکلاهما، در باره کتاب جدید او «تبعید و ملت: جامعه پارسی هند و ساخت ایران مدرن»

خودِ همین رضا قطبى کمونیست بود دیگه!

دو تکه دیگر از گفته‌های شعبان جعفری در مصاحبه با هما سرشار به گزینش رضا علامه‌زاده برای نشان دادن یکی از شخصیت‌های کودتایی که می‌خواهند آن را «قیام ملی» جلوه دهند.

ماجرای اخراج به‌آذین از کانون نویسندگان چه بود؟

در گفت‌وگو با مسعود نقره‌کار، نویسنده و پژوهشگر ساکن آمریکا، تلاش کرده‌ایم به جنبه‌هایی از زندگی محمود اعتمادزاده با تخلص «به‌آذین» از چهره‌های مطرح تاریخ ادبیات معاصر ایران بپردازیم.